https://vt.tiktok.com/ZS2khcEWX/

TikTok

İlyasov Murad is LIVE - TikTok LIVE

Azərbaycan dili testləri | Watch İlyasov Murad's LIVE on TikTok and interact with others in real time.

"Əkinçi"

☘Əsər əruz vəznində, lirik növdə, həzəc bəhrində yazılıb.
☘Əsər satirik əsərdir, mülkədar obrazı öz danışığı ilə özünü ifşa edir.
☘Əsərdəki kəndli obrazı mübariz deyil.
☘Şair müasiri olduğu kəndlilərin həyatını, məişətini, yaşayışını olduğu kimi əks etdirib.
☘Kəndlilərin ağır, çıxılmaz vəziyyəti şairdə dərin təəssüf hissi doğurur.
☘Kəndlinin dilindən danışığa yer verilmir.
☘Əsərdə tipi öz dili ilə tənqid üsulundan istifadə olunub.
☘Şeirin yazıldığı dövrdə kəndlilər çox çalışıb, az yeyrirdilər; amansızcasına istismar olunurdular.
☘Əsər mülkədarın əkinçiyə müraciəti ilə başlayır. Mülkədarı hiddətləndirən o idi ki, əkinçi borcunu qaytara bilmir və ah-nalə edir.
☘Mülkədar obrazı zəhmətkeş insana biganə münasibət sərgiləyir.
☘Əsərdə narazılıq əmələ gətirən məqamlar kəndlilərin mülkədar qarşısında aciz vəziyyətə düşməsi, əkinçilərin həddindən artıq zülmə dözüb tab gətirməsi, mülkadarların kəndliləri soyub talamasi
☘Mülkədar obrazı özünün yaşayışından qürürla danışır.
☘Əkinçi obrazı öz haqqını tələb etməyi bacarmır. Mülkədara olan borcunu ödəyə bilmir.
☘Əkinçi məzlum obraz kimi təqdim olunur.
☘Mülkədar satirik dillə ifaş edilib.
☘Mülkədar əkinçiyə deyir ki, keçən il yorğanını borcuna, indi də get palazını sat.
☘Əkinçinin ömrün mülkədar heyvan kimi ömrə bənzədir.

X.R.Ulutür-"Qaytar mənim qüdrətimi,Azərbaycan"
✔️Şair anaların göz yaşını siləcəyini deyir.
✔️Şair Vətənin əbədi olmasına oxucunu inandırır
✔️Qaranlıqda Xocalıya hücum edən düşmən oğruya bənzədilir.
✔️Lirik qəhrəman oddan qın geyinməli olduğunu vurğulayır.
✔️Azərbaycan ayağa qalxıb Aya,Marsa yüksələcək
✔️Bəzi bəndlər altı, bəziləri yeddi misradan ibarətdir.
✔️Altı misralıq bəndlər aaaabb və s. kimi, yeddi misralıq bəndlər cccccdd kimi qafiyələnir.
✔️Misralarda heca sayı 16-dır.
✔️“Od torpağı” bütün bəndlərin sonuncu misrasında təkrarlanır.
✔️Müəllif mübarizədə ölsə belə, yenidən gələcəyini, qisas alacağını deyir.
✔️Düşməni zəhər saçan əfi ilana, tor quran hörümçəyə bənzədir
✔️Özünü Həzrəti Əlinin qılıncına bənzədir
✔️Şair arzulayır ki, Qarabağı gül-çiçək bürüsün. ✔️Müəllif nakam gedən igidlərin qisasını alacağını deyir.
✔️Lirik qəhrəmanın bəzən kədərlənir, bəzən səsində nikbinlik duyulur.
✔️Mövzu:Vətən dərdindən bəhs edilir.
Vətənin istiqlalından danışılır.
✔️İdeya:Bir gün zəfər qazacanağıq
Qələbəyə inam hissi insanları ruhlandırır.
✔️Problem:Düşmənlərin müstəqilliyimizə qənim kəsilməsi
Düşmənin vəhşiliklər törətməsi
✔️İlk misralardan lirik qəhrəmanın ahı yüksəlir.
✔️Şair Azərbaycanı gözünün həm ağı, həm qarası hesab edir.
✔️Şair inanır ki, bir gün Vətənimiz düşməni qovacaq, yeni-yeni igidlər yetişdirəcək, azad olacaq.
✔️Həqiqəti dəfn etmək istəyənlərin məhv olacağı ifadə olunub.
✔️Müstəqilliyin qəsdinə duranlara nifrət hissi ifadə olunub.
✔️Əsərdə Azərbaycanın qələbəsinə inam hissi ifadə olunub
✔️Qarabağ dəhşətlərini unutmamaq tövsiyə olunub.
✔️Lirik qəhrəman xalqı şəhid olanların qısasını almağa səsləyir.
✔️Əsərdə nəyə rast gəlmək olar:
Qələbəyə inam
Şəhid adına
Planet adına
Müəllifin kədərinə
✔️Əsərdə müəllifin oğlunun da adı çəkilir.
✔️Qarabağın gələcəyi ilə bağlı ümidverici sözlər söylənilir.
✔️Lirik qəhrəman xeyirin şər üzərindəki qələbəsinə əmindir.
✔️Düşmən zəhər saçan əfi ilana, tor quran hörümçəyə bənzədilir
✔️Qarabağ uğrunda şəhid olanların qisasını almağa çağırış əks olunub.
✔️Əsərdə istiqlal və azadlıq çağırış motivləri özünü göstərir.
✔️Lirik qəhrəman inanır ki, vaxtsız gedən mərdlərin qısası alınacaq,
✔️Əsərdə müəllif tarixə müraciət edərək özünün türk oğlu türk olduğunu vurğulayır
✔️Heca vəznində yazılıb
✔️Satira deyil

"Manqurt"
✔️Mövzu - Manqurtlaşdırılmış övladını axtaran ananın acı taleyindən bəhs olunur.
✔️İdeya - İnsan öz keçmişini, xalqının şanlı tarixini unutmamalı, daim yaşatmalıdır.
✔️Problem - Milli yaddaşın itirilməsi
✔️Süjet - Ananın yaylığının quşa çevrilməsi final hissəsində baş verir.
✔️Əsərlə səsləşən atalar sözü-Ana bala üçün canını oda yaxar
✔️İslam dini ilə səsləşən məqamlar var
✔️Ana oğlunun cəsədi tapılmadığı üçün rahat olmur

"Gün var əsrə bərabər"
✔️Donenbay quşu sonda yolçuya rast gələndə dediyi sözlərilə müəllif hansı fikri çatdırmaq istəyir-İnsan xalqının tarixi təcrübəsini, keçmişini unutmamalıdır.
✔️Yazıçı əsərdə bəşəriyyəti yeni manqurtların yarandığından xəbərdar edir.
✔️Müəllif öz kökünü könüllü unudanları ata-anadan məhrum yetim uşağa bənzədir
✔️Yedigey müharibə iştirakçısıdır
✔️Razyezdinin rəisi-Osman
✔️Sadə bir insanın dəfn mərasimi ilə bağlı qarşıya çıxan çətinliklər cəmiyyətin halını üzə çıxır.
✔️Əsərdə əsrlərdən bəri qorunub gələn adətənənələrin unudulduğunu, mənəvi dəyərlərə sayğısızlıq göstərildiyini əks edilib.
✔️Yazıçı manqurtluğu cəmiyyəti sarmış problem kimi görür və onun həlli yollarını göstərir.
✔️İslam dini ilə səsləşən məqamlar var

"Ağac"(İ. Krılov)
✔️Ağac-Yalnız özünü düşünür
✔️İlan-Qocaların cavanlara necə xeyir verə biləcəyi haqqında düşüncələr onun dili ilə verilir
✔️Kəndli-Qarşısındakının dərdinə əməli “çarə” tapır.
✔️Kəndlinin məqsədi Ağaca kömək etmək idi. ✔️Əsərdə tərbiyəvi fikirlər İlanın dilindən verilir.
✔️Ağacın yıxılmağında günahkar özü olur.
✔️İlan ağacı ağılsız adlandırır.
✔️Xeyirxahlıq etməyə çalışan odunçu düşüncəsiz addım atır.
✔️Ağacın xudbinliyi, öz xeyri üçün qərar verməsi ətrafdakı ağaclar üçün yaxşı nəticələnmir.
✔️Əsərdə həm tənqid, həm də müsbət dəyərlərin təbliği var.
✔️Epik növdə yazılan əsərdir, nəzmlədir.
✔️Ağac ilanın və kəndlinin dilindən məzəmmət edilir.
✔️ Klassik poemalarımızın yazıldığı şeir şəklinə uyğun şəkildə qafiyələnmişdir.
✔️Həm zəngin, həm də yoxsul qafiyə işlənmişdir.
✔️Əsər nəzmlə yazılsa da, süjet xəttinə yer verilmişdir

https://www.instagram.com/p/C4Tck4RNg1r/?igsh=MWtkNmJhcGE0ZHM2Zg==

Instagram

@az_dil_edebiyyat

https://youtu.be/WiOMF-8fpSU?si=B7mt40F31A4kX6yV

YouTube

✅️10-cu sinif olimpiada suallarının izahı. Azərbaycan dili

#muradilyasov #keşfet #olimpiada