🟨🟩🟦 بخش پایان مصاحبهٔ محمود دولت آبادی

🟨 -ما در آثار کلاسیک و کهن فارسی چه چیزهایی می‌توانیم بگیریم برای توشه راه‌مان در زندگی، در خلق آثار خلاقه یا چراغ راهی برای آزادی و دموکراسی؟

🟩 اما اینکه می‌پرسید زبان و ادب قدیم ما چه کمکی به دموکراسی در این زمانه می‌تواند بکند، مشخصا در این باب فکری به ذهنم نمی‌رسد اِلا اینکه در تاریخ و ادب پارسی آنچه می‌توانیم فهم کنیم همانا مناسباتِ عمیقِ پیش از دوران جدید است که برای رفتن به‌سوی آنچه دموکراسی می‌نامید، فهمِ عمیقِ ضدِ آن در فرهنگ ایرانی کاملا ضروری است، زیرا تا ندانیم چرا در بافتِ اجزایِ زندگیِ ما آن فرهنگ کهن رخنه کرده و نهادی شده است، راهی برای تغییر آن هم نمی‌توان جست. پس پیشنهاد می‌کنم اصل را بر شناخت بگذاریم و تداوم منطقی ارزش‌هایی که هر ملتی خواه‌ناخواه متکی به آن ارزش‌هاست، و یکی از همین ارزش‌های بارز در اقلیم ما این زبان است و ادبیات و معانی نهفته در آن، که نظرگاه رسمی چنین بی‌مقدار و همچند نادانی خودش با آن برخورد کرده و همچنان به برخوردهای جاهلانه و ستیزه‌جویانه خودش با آن ادامه می‌دهد. مثالِ روشن برخورد سخیفی که شد با هنرمند شاعر و فیلمسازی به نامِ بکتاش آبتین! آیا به‌راستی چنان انسانی ممکن بود از بیمارستان بگریزد که پابند به پاهای او زده شده بود بسته به میله تخت بیمارستان؟ مگر یاغی دستگیر کرده بودند؟!!! به این ترتیب اجازه بدهید به‌جای لفظ‌های آزادی و دموکراسی که فرصتِ فهمِ آن به ما داده نشده، بگویم قانون، بله قانون آقا! قانون و رعایت قانون و موازین حقوق آدمیزاده در نسبت‌های قانونی. شخصا هنوز از آرمان‌های آن کتاب «یک کلمه» که حدود یکصدوبیست سال پیش نوشته شد و جانِ نویسنده‌اش را گرفت جلوتر نیامده‌ام مگر یک گام، و آن هم مطالبه اجرایی‌شدن قانون؛ حتی بدترین قانون. پس درکِ من از دموکراسی هم جز داشتنِ حقوقِ مساویِ آحاد جامعه در برابر قانون چیز دیگری نیست. شنیده‌ام بعد از فاجعه مرگ معصومانه بکتاش آبتین بخشنامه‌ای نوشته و ابلاغ شده به کارکنان مربوطه، انتظار این است که آن بخشنامه به مجلس برده شود و به تصویب مجلس برسد، چون بخشنامه ضامن مسؤلیت در مقابل امر واقع نمی‌شود و در حد یک اخطار به خطای چه‌وچه حل‌وفصل می‌شود، اما قانون طرفین دعوی را متعهد به رعایت موازین می‌داند و خلاف از قانون جرم محسوب می‌شود و تاوان و مابه‌ازا دارد.

🟦 -میلان کوندرا در رمان «کتاب خنده و فراموشی» می‌نویسد: «ملت‌ها این‌گونه نابود می‌شوند که نخست حافظه‌شان را از آنها می‌دزدند، کتاب‌هایشان را می‌سوزانند، دانش‌شان را نابود می‌کنند، و تاریخ‌شان را هم. و بعد کس دیگری می‌آید و کتاب‌های دیگری می‌نویسد، و دانش و آموزش دیگری به آنها می‌دهد، و تاریخ دیگری را جعل می‌کند.» ما همین «هشدار» را در داستان‌های حسنک وزیر و «عجوزک و عیاران» هم می‌بینیم؛ هشداری که پیش از این در رمانِ حماسی «کلیدر» داده بودید. نسبت به آینده ایران احساس خطر می‌کنید که مدام در نوشته‌هایتان به دستگاه قدرت هشدار می‌دهید؟

🟥 میلان کوندرا درنظر من یکی از بافهم‌ترین شخصیت‌هایی است که در نقد ادبی- اجتماعی می‌شناسم و نقطه‌نظرهای ایشان بسیار جالب بوده برای من همیشه، صرف‌نظر از اینکه سلیقه او را در رمان‌نویسی می‌پسندم یا نه. اما مقالات او همیشه برای من آموزنده و روشنگر بوده و مثلا کتاب «رمان چیست» او را بارها خوانده‌ام. درمورد دزدیده‌شدن تاریخِ ملت‌ها هم درست می‌گوید، چون برای او چنان تجربه‌ای پیشِ چشمش رخ داد متفاوت با ما که دزدیده‌شدن تاریخمان را به‌کرات در کتاب‌ها خوانده‌ایم. بنا بر این نقل‌قولی که از ایشان آوردید بسیار درست و بجاست و برای من همیشه دلنشین بوده، چون شخصا تمامِ عمرم صرفِ همین معنا شده است که از جوانی متوجه آن بوده‌ام و هنگامی که از آمیختگیِ انتقادیِ گذشته با زمان اکنون یاد می‌کنم ناظر به همین معناست، و این گرایش و باورمندی به حسنک، عجوزک و کلیدر ختم نمی‌شود؛ بلکه این گرایش به حفظ و پیوستاری و تداوم در همه آثاری که بجا گذاشته‌ام هست در معنای تداومِ زندگی و فرهنگ عمومی ما مردم که امیدوارم ضرورتا ادامه یابد، چون ملتی که از خودش تهی شود دیگر ارجی نخواهد داشت و بیش از آنکه تا اکنون لِه شده‌ایم لِه خواهیم شد. نگرانی‌ای که اشاره کردید نسبت به آینده مملکت از جانبِ من تازه نیست و بارها بیان شده، بله نگرانم و اصرارم بر ضرورتِ تداوم و توجه به خود در معنای عامِ آن به همین نگرانی مربوط می‌شود. بله من همیشه نگرانم، درست مثل دارنده یک دُرِ گرانبها که حراست از آن همیشه آمیخته با نگرانی است، و در نظر من، کشور ما «ایران» چنان دُری است که من قدر آن را به نسبت فهم خودم دریافته‌ام! اما شما آیا کتاب «مروارید» اثر جان اشتین‌بک را خوانده‌اید؟!
(منبع؛سازندگی شماره ۱۰۸۳،۲ بهمن ۱)

#زلف_سخن(#ادبیات_فرهنگ)👇
https://t.me/zolfesokhan2

Telegram

زلف سخن(ادبیات و فرهنگ)

زلف سخن( ادبیات و فرهنگ) [آغاز 1/11/96]

🟨🟦🟩 روان‌پزشکی و روان‌طنزی

✍️ دكتر فربد فدائی

🟦 آن‎چه در این جا مورد بحث است، طنز به‎عنوان یك سازوكار دفاعی روانی است كه در آن واقعیتی چنان ناخوشایند كه به‌صورت مستقیم قابل بیان نیست، به شكلی ارائه می‌شود كه تبسمی هم بر لب مخاطب ظاهر گردد یا حتی باعث خنده شود.

🟨 برای نمونه به تقابل فقر و ثروت در طنز زیر توجه كنید:
«جوانی از اوناسیس میلیاردر معروف یونانی پرسید: برای رسیدن به رفاه و خوشبختی چه باید كنم؟ اوناسیس پاسخ داد: باید بیست سال مانند خر كار كنی و مثل سگ زندگی كنی! جوان پرسید: پس از آن میلیاردر می‌شوم؟ اوناسیس پاسخ داد: نه، اما به همان زندگی سگی عادت می‌كنی و احساس خوشبختی خواهی كرد!»

🟨 كانت و شوپنهاور نظریة ناهم‌خوانی را در مورد طنز بیان كرده‌اند. مصداق آن طنز زیر از نویسندة نكته‌سنج ایرلندی، «جرج برنارد شاو» است:
«بانوی زیبارویی در مجلسی به برنارد شاو می‌گوید: آقای شاو! اگر ما با یكدیگر ازدواج می‏كردیم و فرزند ما زیبایی را از من و هوش را از شما به ارث می‌برد، چه عالی می‌شد! برنارد شاو پاسخ می‌دهد: اما فكر كنید اگر هوش را از شما و زیبایی را از من به ارث می‌برد چه فاجعه‌ای می‌شد!»

🟦 خوب است در این‎جا اشاره شود كه اصولا جمع ضدین باعث خنده می‌شود،‌ خواه در طنز و خواه در شوخی. برای نمونه پسر كوچكی كه لباس‌های پدر را به تن و كفش او را به پا كرده یا فرد بزرگسالی كه لباس‎هایی خیلی كوچك‎تر از اندازة خود به تن كرده است سبب خندة بینندگان می‌شود، از جمله به كت كوچك، شلوار گشاد و كفش‌های بزرگ‎تر از اندازة چارلز چاپلین می‌توان اشاره كرد.

🟥 شوخی، فكاهه، هجو و واژه‌های مترادف آن‎ها از سازوكار دفاعی روانی دیگری به نام جابه‎جایی حكایت می‌كند، به این نحو كه خشم یا تمایل جنسی فرد كه در صورت ابراز مستقیم مورد تنبیه قرار می‌گیرد، جابه‎جایی شده و به‌صورت نیابتی توسط شوخی و بذله ارضا می‌شود. لطیفه‌هایی كه در مورد اشتباهات افراد مشهور ساخته می‌شود از این قبیل است. چه طنز و چه شوخی، احساس رهایی و آرامش پدید می‌آورند و در نتیجه كاربردهای روان‎شناختی فردی و اجتماعی دارند.

🟨 در حكومت‌های تمامیت‌خواه و دیكتاتوری، طنز و شوخی رواج دارد و مردم با استفاده از آن تا حدودی احساس آرامش می‌كنند. در حكومت كمونیستی اتحاد شوروی كه مردم از ابراز عقیده محروم بودند این طنز ساخته شد:
«مردی در میدان سرخ مسكو تظاهرات یك‎نفره‌ای به راه انداخته بود و فریاد می‌كشید: خروشچف (كه در آن زمان رئیس حزب كمونیست اتحاد شوروی بود) احمق است! مأموران پلیس او را دستگیر كردند. این مرد محاكمه و به سه سال و سه روز زندان محكوم شد. سه روز به علت تظاهرات بدون مجوز و سه سال به علت افشای اسرار محرمانه مملكتی!»

🟦 طبق «نظریه تعارض گریك و منون»، فرد زمانی می‌خندد كه همزمان عواطف متضادی را حس كند. برای نمونه در داستان لباس‌های امپراتور از كریستیان اندرسن، زمانی كه امپراتور با لباس خیالی و در واقع برهنه جلوی جمع ظاهر می‌شود، مردم همزمان احساس ترس و احساس رضایت و تلافی می‌كنند كه برآورد آن به صورت خنده ظاهر می‌شود.

🟨 فروید ساز وكارهای مورداستفاده در شوخی‌ها و طنز را ادغام و جابه‎جایی می‌داند. یك نمونه از این وضعیت:
«در زمان جنگ جهانی دوم، رئیس‌جمهور آمریكا در خانة شمارة 10 داونینگ استریت به ملاقات چرچیل نخست‌وزیر انگلستان می‌رود. چرچیل كه در حمام بود چون خبر آمدن رئیس‌جمهور را شنید برهنه نزد او رفت و در برابر تعجب او گفت: ما انگلیسی‌ها چیزی را از دوستان آمریكایی خود پنهان نمی‌كنیم!»

🟥 طنز در ادبیات ایران از دیرباز سابقه داشته است. شاعرانی چون سعدی، مولوی و حافظ در لابه‎لای نثر و نظم و اشعار فاخر خود از طنز نیز بهره جسته‌اند. سعدی به گفتة خویش، «داروی تلخ نصیحت را به شهد ظرافت به هم آمیخته» و از جمله گفته است:
«پادشاهی حكیمی را گفت: از عبادت‌ها كدام فاضل‌تر است؟ گفت: تو را خواب نیمروز تا در آن مردم دمی بیاسایند!»حافظ می‌فرماید:
« ناصح به طعنه گفت كه رو ترك عشق كنمحتاج جنگ نیست برادر، نمی‌كنم!»عمدة شهرت عبید زاكانی به مناسبت آثار منظوم و منثور طنز اوست. برخی شاعران هم چون سوزنی سمرقندی به هجو و هزل معروف هستند.

🟨 بین دو نیم‎كره مغزی از نظر ادراك طنز تفاوت وجود دارد. نیم‎كره راست محتوای طنز را درمی‌ِیابد و نیم‎كره چپ با شكل و ساختار طنز سر و كار دارد. به‎طور كلی نیم‎كره راست، محل دریافت و صدور عواطف و هیجانات است. نوآوری و تخیل از آن برمی‌خیزد. نیم‎كره چپ با منطق، زمان و زبان سر و كار دارد.

🟩 طنز و شوخی سبب ترشح هورمون اندورفین می‌شود كه سبب احساس رضایت می‌گردد. همچنین از ترشح هورمون‎های موجد اضطراب كاسته و قدرت سامانه ایمنی بدن را در برابر بیماری‌ها می‌افزاید.

تلخیص از #تحلیل_اجتماعی👇
https://t.me/tahlyleejtemaaey

متن کامل
http://www.bookcity.org/detail/29133/root/poetry

Telegram

تحلیل اجتماعی

http://telegram.me/tahlyleejtemaaey

📚✍️📚, [⁨21⁩ ژانویه ⁨2022⁩، ساعت ⁨12:52 PM⁩]
جشن‌نامه استاد شهرام ناظری منتشر شد

یکصد و چهل و هشتمین شماره بخارا با تصویری از استاد شهرام ناظری بر روی جلد در ۵۴۴ صفحه از صبح شنبه دوم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در کتابفروشی‌ها و دکه‌های روزنامه‌فروشی در دسترس است.
نویسندگان این شماره:
حسن انوری ـ سیدمصطفی محقق داماد ـ محمود امیدسالار ـ سجّاد آیدنلو ـ نصرالله پورجوادی ـ مسعود جعفری جزی ـ‌ حسن میرعابدینی ـ‌ ایرج امینی ـ علی قیصری ـ علی معظمی ـ عبدالحسین آذرنگ ـ‌ محمّدنادر نصیری مقدّم ـ‌ احمد جلالی ـ سرگه بارسقیان ـ رسول جعفریان ـ‌ محمدجعفر یاحقی ـ بهرام گرامی ـ‌ محمود آموزگار ـ زینب یونسی ـ‌ پریسا فرد ـ‌ روزبه زرین‌کوب ـ‌ آزاده آزادی‌نژاد ـ‌ عمادالدین شیخ‌الحکمایی ـ‌ ابوالفضل خطیبی ـ‌ ترانه نائینی ـ‌ نسیم بنی‌اقبال ـ شقایق دلشاد ـ لیما صالح رامسری

جشن‌نامه استاد شهرام ناظری با نوشته‌هایی از:
محمدرضا شفیعی کدکنی ـ حسین علیزاده ـ شهاب نیکمان ـ محمدرضا درویشی ـ رامبد صدیف ـ داوود گنجه‌ای ـ سیدابوالحسن مختاباد ـ بهاءالدین خرمشاهی ـ رابرت بلای ـ سهیلا روشن ـ مهدی فیروزیان ـ‌ سیاوش رضوان بهبهانی ـ حامد نیکبخت عبدالملکی

با هم مروری می‌کنیم بر مطالب این شماره:

نقد ادبی
روز حافظ/ حسن انوری
قرآن در سعدی (بخش اول)/ سیدمصطفی محقق داماد

شاهنامه‌پژوهی
دربارة تصحیح «خروس» به «آله» در داستان اردشیر بابکان/ محمود امیدسالار
باز هم «کاوه» یا «گاوه»؟/ سجّاد آیدنلو

ایران باستان
نگاهی به تاریخ فلسفه ایران در کتاب «بیان‌الادیان»/ نصرالله پورجوادی

تاریخ شعر فارسی
تغییر جایگاه شاعران در تاریخ ادبیات (۱۷)/ مسعود جعفری جزی

داستان داستان‌نویسی (۱۷)/ حسن میرعابدینی

ایران عصر صفوی
ماری پُتی/ ایرج امینی

اندیشه
سیدفخرالدین شادمان: نقد فرهنگ و «تسخیر تمدن فرنگی»/ علی قیصری/ علی معظمی

فرهنگ
در متن و حاشیه فرهنگ (۱۴)/ عبدالحسین آذرنگ

جشن‌نامه هفتادسالگی استاد شهرام ناظری
در کیش مهر/ علی دهباشی
شهرام ناظری و موسیقی عرفانی ایران/ محمدرضا شفیعی کدکنی
سال‌ها دوستی و همکاری با شهرام ناظری (گفتگو با حسین علیزاده)/ علی دهباشی
صدای سخن عشق/ شهاب نیکمان
بررسی تحلیلی از زندگی و آثار شهرام ناظری/ شهاب نیکمان
شخصیت متین و زیبا/ محمدرضا درویشی
نکته‌ای چند در باب هنر و هنرمند/ رامبد صدیف
شهرام مولانا را به میان مردم بُرد/ داوود گنجه‌ای
شاهنامه‌خونی (گفتگو با شهرام ناظری)/ سیدابوالحسن مختاباد
شهرام ناظری به روایت:
محمدعلی موحد ـ ژان کلود کریر ـ داریوش طلایی ـ اردشیر کامکار ـ لوریس چکناواریان ـ کیخسرو پورناظری ـ بهروز غریب‌پور ـ عزت‌‌الله انتظامی
اوجِ آواز/ بهاءالدین خرمشاهی
گوش دادن به شهرام ناظری/ رابرت بلای/ سهیلا روشن
شهرام ناظری و سایه/ مهدی فیروزیان
جایگاهی یکتا در تاریخ آواز ایران/ سیاوش رضوان بهبهانی
آواز بیدار و دریاوار/ حامد نیکبخت عبدالملکی

ایران از نگاه غرب
نویافته‌هایی در باب ایرانشناسی از دیار فرنگ (۳)/ محمّدنادر نصیری مقدّم
انقلاب مشروطه در تبریز از ورای اسناد وزارت امور خارجة فرانسه

عرفان
ذکر روایتی دل‌انگیز از کتاب «شرح تعرف»/ احمد جلالی

ادبیات معاصر
اسنادی از سانسور کتاب حمید مصدق/ سرگه بارسقیان

سفرنامه
سفرنامه ژاپن/ رسول جعفریان
سوزنده بخاری به بخارا که رساند؟/ محمدجعفر یاحقی

گل گیاه در ادبیات فارسی
بازنگری «دانسته»ها در هزار سال شعر فارسی/ بهرام گرامی

در حواشی کتاب در ایران (۳۵)/ محمود آموزگار
نمایشگاه کتاب گوادالاخارا

ادبیات جهان
گل‌های شرّ روسی/ ویکتور ارافیف/ زینب یونسی
جهان ادبی دبلیو. جی. زبالد/ پریسا فرد

ایرانشناسی
ایرانشناسی دوره باستان در ایتالیای معاصر/
روزبه زرین‌کوب و آزاده آزادی‌نژاد

اوراق سنگین (۱۴)/ عمادالدین شیخ‌الحکمایی

معرفی کتاب
کریستین‌سن و شاهنامه/ ابوالفضل خطیبی
هویت ایران/ ترانه نائینی
خودم را می‌سفرم/ نسیم بنی‌اقبال
ستارگان دربند/ شقایق دلشاد

یاد و یادبود
یادی از جعفر شهری/ لیما صالح رامسری

📚✍️📚, [⁨21⁩ ژانویه ⁨2022⁩، ساعت ⁨10:27 AM⁩]
🔴🟣🟡 نظر استاد جلال خالقی مطلق، در مورد زادروز حکیم ابوالقاسم فردوسی

#زلف_سخن(#ادبیات_فرهنگ)👇
https://t.me/zolfesokhan2

Telegram

زلف سخن(ادبیات و فرهنگ)

زلف سخن( ادبیات و فرهنگ) [آغاز 1/11/96]

📚✍️📚, [⁨21⁩ ژانویه ⁨2022⁩، ساعت ⁨8:36 AM⁩]
🟡🟠🔴 گسترش ربان چینی

🟣 با پایان سال ۲۰۲۱ میلادی دولت امارات از ثبت رقم تدریس زبان چینی در ۱۴۳ مدرسه این کشور ‏خبر داده است.

🟡 در انتهای سال گذشته میلادی بیش از ۴۵ هزار دانش آموز اماراتی در مقاطع مختلف تحصیلی فراگیری زبان چینی را آغاز کرده اند. این رقم دربرگیرنده ۱۵ درصد جمعیت دانش آموزی امارات متحده عربی است.

🟠 همزمان خبرها از دستور محمد بن سلمان به منظور تسریع و گسترش روند فراگیری زبان چینی در مدارس عربستان براساس سند «چشم انداز ۲۰۳۰» حکایت دارد تا مشخص شود شیخ نشین های خلیج فارس با سرعتی شتابان و همسو با تغییرات نظم بین المللی سعی در همگرایی سیاسی و اجتماعی با قدرت نوظهور نظام بین المللی یعنی جمهوری خلق چین دارند.

https://www.globaltimes.cn/page/202112/1243145.shtml

#زلف_سخن(#ادبیات_فرهنگ)👇
https://t.me/zolfesokhan2

www.globaltimes.cn

UAE students from kindergarten to high school learn Chinese amid national strategy, which may spread among Arab world

Since Hamdan Bin Zayed School started a Chinese language course in 2006, Chinese-language education has taken root across the United Arab Emirates (UAE) where the number of students nationwide learning Chinese has increased from merely 20 to more than 45…