18 лістапада 1927 г. у газеце "Рабочий" апублікавана справаздача нацыянальнай камісіі. Аўтар зацемкі адзначае, што беларуская мова добра увайшла ва ўжытак амаль ва ўсіх установах Менску. Па-беларуску вядзецца дакументазварот. А дзеці працоўных сталіцы могуць навучацца "на самай блізнай і зразумелай мове". Дзеля гэтага ў Менску на беларускую мову пераведзены 145 школ, 94 - на габрэйскую, 22 на польскую. Аднак для менскіх татараў нічога не зроблена, канстатаваў аўтар. Крыніца

Можа знікнуць у любы момант. Магіла знакамітага беларуса ў Рыме – пад пагрозай

Беларуская супольнасць спрабуе ўратаваць парэшткі ксяндза Пятра Татарыновіча.

[на русском с VPN – здесь, если не открывается – пробуйте здесь]

Магіла заснавальніка Беларускай службы Ватыканскага радыё, ксяндза Пятра Татарыновіча, якога называлі апосталам рэлігійнага адраджэння Беларусі, знаходзіцца пад пагрозай знішчэння. У лістападзе – месяцы, які прысвечаны малітве за памерлых і клопату аб іх магілах, мы вырашылі ўзняць гэта пытанне з мэтай зрабіць усё магчымае для годнага захавання парэштак вядомага святара.

Ксяндза Пятра пахавалі ў Рыме ў 1978 годзе. Знаходзіцца ягоная магіла там і цяпер, аднак не ў ранейшым месцы, а ля крэматорыя – на тэрыторыі часовых пахаванняў, адкуль таксама можа неўзабаве знікнуць.

Распавядаем, што вядома пра сітуацыю, і як пытанне спрабуюць вырашыць энтузіясты. Чытайце на сайце з VPN, калі не адкрываецца – спрабуйце тут >

У супрацоўніцтве з Беларускім інстытутам публічнай гісторыі, Цэнтрам беларускіх і рэгіянальных даследаванняў Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта, Інстытутам гістарычных даследаванняў Цэнтральна-Усходняй Еўропы імя Гердэра і Брэменскім універсітэтам кафедра публічнай гісторыі Ферн-універсітэта ў Хагене арганізуе Беларускі Калоквіум у 2024/2025 навучальным годзе. Гэты калоквіум мае на мэце стварыць платформу для навукоўцаў, якія засяроджваюцца на Беларусі, каб дзяліцца і абмяркоўваць свае даследаванні.

Запрашаем вас далучыцца да нас калёквіуме з удзелам прафесара Універсітэта святога Галлена Антона Лявіцкага. У прэзентацыі ён прадставіць сваю нядаўна выдадзеную кнігу «Перабудова, інтэлігенцыя і нараджэнне беларускага папулізма, 1988–1997».

Калёквіум адбудзецца ў панядзелак, 18 лістапада, у 18:00 праз Zoom. Мова ангельская.

ZOOM

У Лошыцкім яры больш няма памятнага крыжа ахвярам бальшавіцкага тэрору, які быў створаны Міколам Купавам і пастаўлены на месцы меркаванага пахавання забітых у 1930-я гады.

Надзейных сведчанняў пра выкананне расстрэлаў у Лошыцы няма, хоць яр стаў традыцыйным месцам мітынгаў на Дзяды.

#Мінск #помнікі #знішчэнне

У ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года ў Менску, меркавана ва ўрочышчы Курапаты, былі расстраляныя 108 беларускіх дзяржаўных, культурных дзеячаў і навукоўцаў. Сярод іх 22 літаратары: паэты, празаікі, перакладчыкі, крытыкі.

Самаму старэйшаму з забітых, празаіку і публіцысту Янку Нёманскаму, споўнілася 47 год, а сярод самых маладых – паэт і перакладчык Юлій Таўбін (26 год), літаратурны крытык Пётр Хатулёў (25 год), педагог і школьны настаўнік Іван Жылуцкі (25 год).

Расстрэл 29.10.1937 стаў самай трагічнай кропкай хвалі маштабных рэпрэсій супраць нацыянальнай інтэлігенцыі Беларусі. Хваля гэтая доўжылася з 1929 па 1938 год, мела мэтай знішчэнне нацыянальна арыентаваных творцаў, выкладчыкаў, службоўцаў, навукоўцаў і закранула больш за 500 выбітных дзеячаў беларускай культуры. Некалькі соцень чалавек былі высланыя за межы Беларусі, некалькі соцень – расстраляныя, дзясяткі адпраўленыя ў лагеры і загінулі ў ГУЛАГу.

Мінінфарм даручыў кніжным крамам “правесці рэвізію”. Шукаюць кнігі, якія “скажаюць гістарычную праўду, прапагандуюць нетрадыцыйныя сексуальныя стасункі” і г.д. Такія ў Беларусі прадавацца не павінны.

Таксама Мінінфарм хоча знайсці і зняць з продажу кнігі пра палавое выхаванне дзяцей, якія “могуць сказіць традыцыйныя сямейныя каштоўнасці”.

Чыноўнікі хочуць узяцца за культуру Беларусі і збудаваць жалезную заслону