#ona_tilim_mangu_makonimONA TILIM – JON TOMIRIM
*Lutfiyning lutfi bilan
Loying she’rga qorgansan,
Boburning nafasida
Hindistonga borgansan,
Navoiy Xamsasida
Yuragimda qolgansan,
Ona tilim, ona tilim!

Jadidlaring otilgan,
Kechgan sen deb jonidan,
«O‘tkan kunlar» bitilgan
Qodiriyning qonidan,
Cho‘lpon voz kechib ketgan
Seni deb osmonidan,
Ona tilim, ona tilim!

Sohibqiron Temurning
Ko‘ksidagi g‘urursan,
Mirzo Ko‘ragoniyning
Rasadida mashhursan,
Ellik million yurakning,
Toleyisan, mag‘rursan,
Ona tilim, ona tilim!*

✍️Mirzohid Botirov

Kanalga ulanish 👉https://t.me/UZTRJ

Qish lug’ati

Ayoz – Bu so’z ham turkiy tillarga oid so’z sanaladi. Odatda quruq sovuq , achchiq sovuq uchun ishlatiladi. Bu so’zning tagi qadimgi turkiy tilda ham uchraydigan va “ochiq ko’k yuzi, osmon” ma’nolarini bildiradigan so’zga borib taqaladi.
Ayoz, o'tgan kuningni unutma,
Xom chorig'ingni quritma.
Buyug’ /Buyuq/ – qattiq sovuq.  Bu ot qadimgi turkiy tilda “sovuqdan qotib o’lib qolmoq” ma’nosidagi bud-  fe’lidan yasalgan so’zdir. Buyuq so’zi shevalarimizda ishlatilib kelinadi. Farg’onada, Qo’qon atrofida bu so’zni ko’p eshitganman. Odatda issiqroq havoda qavat-qavat qalin kiyinib olgan odamga e’tiroz ohangida : “Namuncha qalin kiyinib olibsan? Buyug’da qolganmisan?” deyiladi. Bud- so’zi Mahmud Qoshg’ariyning Devonida uch o’rinda keladi. Devonda shunday o’rnak bor: “Er tumlugqa budtı”- Odam sovuqdan qotib qoldi va o’ldi.

Bulduruq - Ayozli, sovuq kunlarda yoki tuman paytlarida nam havo zarralarining muzlashi natijasida hosil boʻladigan mayda qattiq qor; qirov.

Izg’irin -  “sovuqqa shiddat bilan yo’naluvchi shamol” ma’nosida ishlatiladi. Bu ot izg’ir- feliga –ın qo’shimchasini qo’shish bilan yasalgan. Umuman olganda sovuq shamol desa bo’ladi.

Qahraton – bu so’z juda ham shiddatli sovuq ma’nosini bildirib, doim “qahraton qish, qahraton sovuq” birikmalari bilan ko’rinadi.

Qirov – sovuq havo natijasida paydo bo’lgan oppoq qorsimon zarralar.  Bu so’z ham Devonda kıragu shaklida uchramoqda.  G’ undoshining v ga o’zgarishi natijasida so’z  “qirov qıråv” ga aylangan

Tuman - atmosferaning quyi qatlamlarida yuzaga keladigan mayda suv zarralari.  Qadimgi turkiy tilda ham bu so’z xuddi shunday tuman shaklida bo’lgan.

Tumov - burundan suv yoki nazla oqish kasalligidir. Umuman olganda burundan suyuqlik oqishidir. Bu so’z Mahmud Qoshg’ariyning “Devoni Lug’ati’t turk” asarida tumagu shaklida keladi.  G’ undoshining v ga o’zgarishi natijasida so’z  “tumov tumåv” ga aylangan (qadimgi turkiy tildagi buzagu- buzåv kabi).

Kanalga ulanish 👉 https://t.me/dtrdep

⏳⏳⏳⏳

Oʻzbekiston Respublikasi madhiyasi 32 yoshda
1992-yil 10-dekabr – «O‘zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni qabul qilingan kun.

Davlat madhiyasining muallifi O‘zbekiston Qahramoni, O‘zbekiston xalq shoiri Abdulla Oripov bo‘lib, musiqasini O‘zbekiston xalq artisti, atoqli bastakor Mutal Burhonov yaratgan.

😄Jadid.uz’ga obuna bo‘ling

#bilib_oling Oʻzbek tili tarixiy taraqqiyoti va oʻzbеk etnоnimi

Oʻzbek tili eng qadimiy tillardan biri. Albatta, dastavval, mazkur til “oʻzbek tili” deya atalmagani barchamizga ma’lum.

Uning qadimiy bosqichlari haqida turkologlar, tilshunoslar turli fikrlarni, turli tasniflarni qayd etganlar.

Biz ham mazkur monografiyada oʻzbek tilining tarixiy taraqqiyotini an’anaviy tarzda 4 bosqichga ajratishni ma’qul koʻrdik.

1) qadimgi turkiy til;
2) eski turkiy til;
3) eski oʻzbek adabiy tili;
4) hozirgi oʻzbek adabiy tili.

Qadimgi turkiy til hamda eski turkiy til barcha turkiy tillarning taraqqiyotida mavjud boʻlgan bosqichlardir. Chunki bu davrlarda turkiy tillarning hech birisining oʻziga xos xususiyatlari paydo boʻlmagan, barcha turkiy xalqlar yagona tildan foydalangan.

Toʻgʻri, ayrim qabila, urugʻ foydalangan til shakli umumiy turkiy tildan farqlari boʻlgan, ammo ular alohida til sifatida shakllanib ulgurmagan.

XII asr oxiri XIII asr boshlarida asta-sekin turkiy xalqlarning
tillaridagi farqlar, ularning oʻziga xos xususiyatlari yuzaga kela boshlagan.

"OʻZBЕK TILINING SHАKLLАNISHI VА RIVОJLАNISHI TАRIXI"

А.R.MАTNIYAZОV, B.YUSUFOV

Kanalga ulanish 👉https://t.me/UZTRJ

❗️
📎“Ishda oʻzbekcha tushuntirish menga osonroq”

🎙Davlat soliq katta inspektori Ulyana Filimonova bilan suhbat.

Jadid.uz

Kanalga ulanish 👉https://t.me/UZTRJ

#Davlat_tilida_ish_yuritish HUJJATLARDAGI ZARURIY QISMLAR (REKVIZITLAR) VA ULARNI RASMIYLASHTIRISH Hujjatlarni tayyorlash borasida bugungi kunda shakllangan umumiy qoidalarga ko‘ra, boshqaruv hujjatlari zaruriy qismlarning belgilangan majmuiga va barqarorlashgan…

#Davlat_tilida_ish_yuritish HUJJATLARDAGI ZARURIY QISMLAR (REKVIZITLAR) VA ULARNI RASMIYLASHTIRISH Hujjatlarni tayyorlash borasida bugungi kunda shakllangan umumiy qoidalarga ko‘ra, boshqaruv hujjatlari zaruriy qismlarning belgilangan majmuiga va barqarorlashgan…