به قول نیچه؛
عشق از ترس دوری می‌کند و احترام هم سرش نمی‌شود.
عشق از متمایز کردن و برتر و فروتر دانستن پرهیز می‌کند.پس انسان‌های معتاد به احترام،پنهان یا آشکار در برابرِ دوست داشته شدن سرکشی می‌کنند.

کمی دوزِ اسپینوزا تزریق کنیم!

*یکی از نکاتی که اسپینوزا در کتاب «اخلاق» مطرح می‌کند این است که اگر چیزی در جهان،هر چیزی،طورِ دیگری بود،جوهر یا خدا باید طور دیگری می‌بود؛ و این مهمل است.
به بیان ساده‌تر،اگر ممکن بود چیزی در جهان «طورِ دیگری» باشد،خدا باید طور دیگری می‌بود.حتی اگر یک سنگ در طبیعت در جای خود نبود،خدا باید طور دیگری می‌بود.از همین قضیه می‌توان نتیجه گرفت که مثلاً خدا نمی‌تواند تقدیر کسی را عوض کند،یا به دلخواهِ خود کارهایی را انجام دهد و جریان امور را عوض کند.به عبارت دیگر خدا خودش تابعِ نظمِ طبیعت است.

امّا دلیل این حرف چیست؟
دلیلش بر این قضیه استوار است که «خدا بر اساس ضرورتِ طبیعتِ خود» عمل می‌کند،و این بدان معناست که قوانین طبیعت همان قوانین اعمالِ خدا هستند،و این دو نمی‌توانند «دو چیزِ متمایز» باشند.اگر متمایز بودند،آن‌گاه خدا ناقص می‌بود و نامتناهی نبود،زیرا قوانینی در «بیرون» از خودش او را مرزبندی می‌کردند.از طرف دیگر خدا نمی‌تواند طور دیگری باشد،زیرا «یک جوهر» بیشتر نمی‌تواند در هستی باشد،و آن جوهر نیز درون‌ماندگار است.

به همین دلیل است که وقتی دینداران از تغییر قضا و قدر صحبت می‌کنند،یا از «خواست» خدا و «حکمت» خدا سخن می‌گویند،تلویحاً قائل به این هستند که خدا ناقص است،و خدا می‌توانست طورِ دیگری باشد.کسانی که گمان می‌کنند با «دعا» کردن سرنوشت‌شان تغییر می‌کند،یا اعتقاد دارند خدا کارهایی را انجام می‌دهد و بعداً می‌تواند آن کارها را عوض کند،مهمل می‌گویند.

برای مثال شما اکنون در حال خواندنِ این پستِ تلگرامی هستید.در صورتی که به این معتقد باشید که خدا اگر می‌خواست می‌توانست کاری کند که شما اکنون در حال خواندن این پست نباشید،اعتقادتان مهمل و غیر عقلانی است.خدا نمی‌تواند فعلی که انجام دادید،یا قرار است بنا به علت‌های مشخص انجام دهید،‌را عوض کند.خدا نمی‌تواند از تجاوزِ متجاوز به یک کودک جلوگیری کند.خدا نمی‌تواند از به‌دنیا آمدنِ یک نوزادِ ناقص جلوگیری کند.زیرا به این رویدادها،علت‌های مشخصی تعلق گرفته است که از «ضرورتِ طبیعتِ الاهی» ناشی می‌شوند.*

ظاهراً آدم‌ها وقتی حالشان خوب است توجهی به رنجِ دیگران ندارند.

-اوسامو دازای

آدم می‌تواند درحالی که از مشکلِ مالی ناراحت است،هستی را اضافی ببیند.
می‌تواند درحالی که از بی‌مهری خسته شده است،به مرگ اشتیاق پیدا کند،یا در حالی که ماشینش تصادف کرده است،از چرخه‌ٔ روزگار بنالد.
در یک کلام می‌تواند به غم‌هایش جلوه‌ای متعالی‌تر یا قابل احترام ببخشد.امّا شادی‌هایش چه؟ اگر خانه بخرد نمی‌گوید که طبیعت به رقص درآمده است؟! یا اگر با دوست خوبی صحبتِ دلنشینی کند نمی‌شود این خوشحالی را گردنِ روزگار بی‌اندازد؟! یا کودکانه‌ست اگر ارتقا موقعیت شغلی را تولد دوباره بنامد؟!
در واقع شادی‌ها همواره آسیب پذیر‌تر،کم جلوه‌تر و ترحم انگیزترند.

من اعتقاد دارم که ذهن انسان نیز جزئی از طبیعت است؛ زیرا بر این باورم که در طبیعت نیز قدرت نامتناهیِ تفکرورزی وجود دارد که تا آن‌جا که نامتناهی است،کل طبیعت را به منزله‌ی ابژه تفکر درون خویش می‌گنجاند؛ قدرتی که تفکراتش به همان سیاقی دنبال می‌شود که در طبیعت مشاهده می‌کنیم، [یعنی] چیزی که به صورت واضح ابژه تفکر قدرت مزبور است.
وانگهی،معتقدم که ذهن انسان [ نیز جزئی از] همان قدرت تفکرورزی است،نه چنان‌که قدرتی است نامتناهی و کل طبیعت را درک می‌کند،بلکه از آن‌جا که متناهی است و فقط بدن انسان را درک می‌کند.من معتقدم،ذهن انسان بدین شیوه بخشی از عقلی نامتناهی است.
-بخشی از نامه‌ٔ اسپینوزا به الدنبرگ

حجم مطالبی که می‌دونم باید بخونم آنقدر زیاد شده که بعید می‌دونم هیچ‌وقت بتونم بخونم‌شون.حالا اون مطالبی که هنوز نمی‌دونم رو دیگه خودتون فرض کنید.
در واقع عمر آدمی کمتر از اونه که بتونه به غایت خردمند بشه اما می‌تونه در امری به خرد برسه.
می‌شه گفت زندگی فرصت کافی فقط برای یک کار یا دانش رو به انسان می‌ده و به ندرت فردی می‌تونه در دو یا چند چیز به خرد کافی (نه نسبی) برسه.

تنها از دلِ تراژدی‌ها می‌توان برخی معانی را به دیگران فهماند.