Bu esa kirish zali.
Bu yerda asosan kitobxonlik uchrashuvlari, kitob muhokamalari, suhbatlar, yig'inlar bo'ladi. Yoki shunchaki dam olib o'tirishingiz ham mumkin.

@Ochopat_book

Bu esa kitoblarni sterizatsiyalash mashinasi. Siz o'qimoqchi bo'lgan kitobdan sizdan oldin kimdir foydalangan bo'lsa, siz uni o'qishdan oldin sterizatsiyalashingiz mumkin. Shu mashina ichiga solasiz va 1 daqiqa ichida kitob butunlay toza, har xil mikrob va infeksiyalardan holi holda qo'lingizga tegadi.

@Ochopat_book

#fikr

Maktab davrim, bolaligim haqida ko'p eslayman. Ajoyib davrlar bo'lgan. Boshlang'ich maktabda o'qigan davrim ota-onamning (meni emas!) juda qiynalgan paytlari edi. Buxorodan Navoiyga ko'chish, yangi shahar, yangi odamlar...
Akamning ayni o'smirlik davri, opam esa Buxoroda, bizdan uzoqda. Eslayman, dadamning ilk oyliklari 101 ming so'm edi. Bu pulga dadam bizni yedirsinmi, ichdirsinmi, kiydirsinmi?
Kommunal to'lovlar, xarajatlarni qoplasanmi?

Lekin ota-onam topgan pulini 3 ta farzandining o'qishi uchun sarflagan. Avvaliga oilaviy vaziyat, keyin esa moliyaviy qiyinchilik tufayli ota-onam o'zlari o'qiy olishmaganidan afsuslanishardi. Ikkovlari ham har xil sabablar bilan oliy o'quv yurtini tashlab, qishloqqa qaytishga majbur bo'lishgan. Shuning uchundir balki, bor pullarini bizning ilm olishimizga tikkan bo'lsalar kerak...

Eslayman. 2-sinf edim. Ustoz mehnat darsidan plastilin olib kelishimizni so'radi. Uydagi vaziyat esa tang. Darsga plastilinsiz bordim. Gap eshitdim. Uyga yig'lab keldim. Onam atrofimizdagi domlarni birma-bir kezib chiqdi. "Kimning ko'rpa-ko'rpachasi bo'lsa tikib beraman, arzonga. Sifatli tikaman!".
Kechquruni bilan barmoqlari teshilib, ko'rpa tikdi. Ertalab ko'zi to'la yosh bir qo'li bilan qo'limdan ushlab, ikkinchi qo'lida pulni g'ijimlab, do'konga olib bordi. Eng qimmat, eng yaxshi plastilinni olib berdi...
Onam - men uchun qahramon!

Ota-onam 3 farzandlarini ham oliy ma'lumotli qildilar. Akam magistrni ham bitirdi. Bu orada yangam oilamiz safiga kirgach, ota-onam uni ham magistr va doktorantura o'qishini qo'llab-quvvatlashdi.
Opam qarindoshlar ichidan oliy o'quv yurtiga kirgan birinchi inson. Shundan keyin zanjir boshlangan.
Ko'pchilik dadamga: "Qiz bolani o'qitib nima qilasan? Baribir turmushga chiqib ketadi, senga bir tiyinlik foydasi yo'q" deb ko'p aytishardi. Unga javoban dadamning sukut saqlaganlarini va bor pullarini bizning o'qishimizga sarflaganlarini bilaman.
Dadam - men uchun qahramon!

Turmush o'rtog'im bilan to'yimiz kamxarj, kamchiqim bo'lishiga kelishdik. Na mebel, na tilla, na latta-puttalarsiz. Turkiyaga ketishimiz, katta hayot, musofirlik bizni kutib turgandi. Magistr o'qish niyatim borligini bilib, bittada rozi bo'ldilar. Kontrakt to'lovi anchagina pul, yetmaganiga ikkov ham o'qiymiz. To'yni ortiqcha xarajatlarsiz o'tkazish va shu pulga magistr o'qish yaxshi qaror edi. Shu yo'ldan ketdik.
Turmush o'rtog'im - men uchun qahramon!

Maktabda ham a'lochi, ham tadbirlarda faol sinfdoshlarim bo'lardi. O'ziga to'q oiladan. Rosa katta o'qishlarda o'qitsa kerak oilasi, deb o'ylardim. Maktabdan keyin turmushga chiqib ketishdi. Boy oila. Lekin "ko'lmak"dan chiqmaydi deyarli...

@Ochopat_book

#fikr

​​Kutubxonalar kerakmi o'zi?

O'zbekistonda kutubxonalar kamayib ketgani va kamayib ketayotgani haqida ko'p yozishdi, yozishyapti. Bu narsaga fojiadek qaralyapti. Kitoblar muhim, kitob o'qish kerak mazmunida fikrlar ko'p. Ammo...

Biz kutubxona haqidagi tasavvurimizni o'zgartirishimiz lozim, menimcha. Aytaylik, biror chekkaroq hududda kutubxona ochildi deyilsa, aksariyat kishilar kitob hadya qiladi kutubxonaga, nashriyotlar ham.

Masalan, o'zim bilganim Navro'zova Shahnoza opa qishlog'ida kutubxona tashkil qildi. Hozir Otabekovna opa shuning harakatida yuribdilar. Bu oson ish emas. Qancha vaqt, energiya, kuch sarflanadi. Va tabiiyki, hamma bu kutubxonalarga kitob jo'natdi, jo'natyapti.
Ha, nima? Kutubxonada ko'proq kitob bo'lishi kerak. Kitoblar uyi-ku.

Hozirgi zamonda axborot tezligi, ma'lumotlarni tezroq topish yoki tarqatish ahamiyati katta. Aksariyat ma'lumot manbalari onlayn/virtual shaklga ko'chmoqda. Yangi kitoblar chiqqanda ham, albatta, elektron shakli ham sotuvga qo'yiladi.

Demak, zamonaviy kutubxonalarning vazifasi ko'proq qog'oz kitob saqlab, kitobxonlarga ijaraga berish yoki o'tirib o'qishga joy yaratish bo'lmasligi kerak.

✅Ayniqsa qishloqlarda yoshlarning shaxsiy kompyuteri yo'qligi, uyda uzluksiz internet muammoligini hisobga olib, kutubxonalar quyidagilarga asosiy e'tiborini qaratishi kerak:
1. Kutubxonalarni kompyuterlar bilan jihozlash;
2. Kitobxonlarga bepul internetga ulanish imkoniyatini taqdim etish; (Tekin wi-fi)
3. Ilmiy, ilmiy-ommabop jurnallar, kitoblar va maqolalar chop; etiladigan raqamli kutubxona va resurslariga obuna bo'lish va kutubxona a'zolariga shaxsiy kabinetidan turib, yangi ilmiy maqolalar, jurnallar va kitoblarni o'qishiga sharoit yaratish;
4. Guruh bo'lib dars qilish, suhbatlar, muhokama va kichik konferensiyalar o'tkazish uchun alohida xonalarni band qilish imkoniyatini berish;
5. Kutubxona binosida bolalar burchaklari (bolalar kitoblari, o'yinchoqlar va hkz)ni yaratish. Farzandi bilan kelgan kitobxonlar ishi bitgunicha bolasini bemalol qiziqarli o'yin yoki kitob bilan band qilishi va bolalarda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish uchun.

Turkiyada borgan kutubxonalarimizning barchasida yuqoridagi imkoniyatlar mavjud. Odamlar u yerga faqat kitob olish uchun emas, tinch muhitda o'tirib o'qish, ishlash, pullik manbalardan kutubxona obunasi orqali kerakli maqola/kitoblarni olish uchun boradi.

Internet davrida yoshlarning kompyuter savodxonligi yo'qligi yoki juda kech o'rganishi fojiali jarayon. Shaharlarda ahvol nisbatan yaxshiroq, lekin qishloq aholisi ko'proq-ku bizda. Tasavvur qiling, qancha bola kompyuterdan foydalanishni bilmaydi?! Rivojlangan davlatlardagi tengdoshlaridan juda-juda ortda qolib ketyapti ular.

Iqtisodda, umuman davlat rivojlanishida human capital (inson kapitali: ta'lim, intellekt, bilim, ko'nikmalar) nihoyatda ahamiyatli. Yangi bilimlar va texnologiyalarni o'zlashtirishda qancha ortda qolsak, rivojlangan davlatlar bilan tafovutni qisqartirish shuncha uzoqlashib boraveradi. Iqtisodni faqat bir hovuch oliy ma'lumotlilar yoki imkoniyati kengroq shahar aholisi qurmaydi.

Keyingi safar yangi kutubxona ochilganda, u yerga faqat kitob emas, kompyuter, wi-fi router, biror raqamli axborot resursiga bir yillik obuna yoki yillik/oylik internet to'lov hadya qiling. Ko'proq foydangiz tegadi. (Imkoningiz bo'lsa, albatta)

❗️Ha, bizga kutubxonalar kerak. Faqat boshqacha shaklda, yangicha vazifalarni bajarish uchun. Faqat qog'oz kitob o'qittirishga ixtisoslashgan kutubxonalarning foydasi kam hozirgi zamonda.

@Ochopat_book

​​​​#fikr

Navoiydagi uyimizda akamning katta devor xaritasi bo'lardi. Kechqurunlari akam bilan o'yin o'ynardik. Men xaritadan qaysidir davlatning nomini aytaman, akam esa uni 5 sekund ichida topishi kerak edi. Juda zo'r uddalardi bu ishni. Men esa bu borada oqsardim. Ammo xaritaga qarar ekanman, dunyo naqadar keng, davlatlar shu qadar ko'p ekanligini bola aqlim bilan his qilardim.

Davlatlarni tomosha qilish, shaharlarini bilish zavq berardi. Ingliz tili darsligida London is the capital of Great Britain deb takrorlanavergani uchunmi, Londonga borishni, Kembrij yoki Oksfordda o'qishni xohlardim. (Menimcha, hali ham kech emas. Alloh nasib qilsa, o'qirman...)

Jorj Simenonning Komissar Megre haqidagi qissalarini o'qib, o'zimni Parij ko'chalarida sayr qilib yurgandek his qilardim. Londonga borsam, albatta, Beyker stritni ko'raman, derdim.

Endi o'ylasam, men mendan va atrofimdagilardan farqli insonlarni ko'rishni xohlagan ekanman. Doim qayergadir ketishni kutib yashardim. Buxorodan Navoiyga, Navoiydan Toshkentga, undan esa umuman mamlakatdan tashqariga...

Kitob o'qish, sayohat qilish, sayohatga imkoningiz bo'lmasa, ora-orada xaritaga qarab qo'yish atrofingizdagi insonlar va muammolarga bo'lgan munosabatingizni o'zgartiradi. Yer kattaligi, unda minglab turli jamiyatlar, tillar, madaniyatlar borligi, atrofingizdagi jamiyat qoidalari, qadriyatlarini yomon ko'rsangiz, o'sha minglab boshqa jamiyatlardan o'zingizga mosini tanlab, turgan joyingizdan ketishingiz mumkinligini o'rgatadi.

To'yga kiyishga yangi ko'ylak yoki tilla ziragingiz yo'qligi, 25 dan oshib ham turmushga chiqmaganingiz, falon kishilik to'y qilolmayotganingiz yoki uyingiz devorlari past va remonti eskiligi sizni boshqa tushkunlikka sololmaydi. Chunki to'yini faqat 20-50 kishilik yaqinlari bilan nishonlaydigan, 30 dan oshgunicha turmush qurmaydigan, hech undan "qachon tug'asan?" deb so'ramaydigan, uy sotib olishdan voz kechib, bir umr ijarada yashaydigan jamiyatlar bor.

Sayohat va kitoblar sizda tanlov borligini o'rgatadi. Istaklaringizga qarshi jamiyat bosimiga chidab o'lib ketishingiz shartmasligini tushunasiz. Va muammodek tuyulgan narsalar, odamlar qayg'urishga arzimasligini anglaysiz.

@Ochopat_book

#hayotiy

- Opa, IELTS im 8, Grant yutdim, tushunyapsizmi 100%li Grant, borib faqat o'qishim qoldi, xolos. Ammo uyimdagilar ruxsat bermayapti.

Hamma narsa o'z ajali bilan o'lishi mumkin, lekin tuyg'ularning ajali bor. Ularning aksariyatida ota-onalar qotil!

Yaqinlarimizning qon-qoniga, suyak-suyagiga allaqachon "Odamlar nima deydi?" va "Erga tekkuncha jim tur, ering ruxsat bersa keyin boraverasan" degan jamiyat chiqindisi bo'lgan gaplar singib ketgan.
18, 22, 24 ga kirgan kap-katta qiz(yoki bola) va haligacha har bir qadami uchun ruxsat so'rashadi.
Mustaqil shaxs sifatida shakllanish, shakllantirish yo'q.
Erkinlik molxonaga arqon ko'tarib ketgan.
Shaxsiy fikr! Nima u? Yeydigan narsami?

O'g'il bolalarga ham oson emas ammo, qizlarga juda qiyin.
Qizlar, bir kun qanchadir miqdorda shu jirkanch urf-odatlar, stereotiplar qurboni bo'lishingiz aniq. Bo'layotgandirsiz ham balki?! Chunki sizning bosib o'tgan yo'llaringizning ozini bo'lsa ham bosib o'tganman.

"Odamlar nima deydi?" degan jirkanch stereotip yutadi ayol-qizlarni. Shundaylarni bilaman, hatto qiz bo'lib tug'ilganiga la'natlar aytvoradi, afsuski.
Kechirasizlar, johiliyat davridagi kabi qiz tug'ilsa uni tiriklayin ko'mishmayotgandir ayni zamonda, ammo ba'zida undan battarini qilishadi.

Bu jamiyatda eplab "survive" qilayotgan har bir qiz qahramon o'zi! Ha-ha, aynan shunday. Ota-onasiga, yaqinlariga maqsadlarini oshkor qilolgan, iqtidorini ko'rsata olgan, ming chiranib o'ziga comfort yaratgan har bir qiz qahramon!

"just humanity"'ni "off" qil va qoch bu isqirt jamiyatdan, hech yo'q ma'lum muddatga qoch, desam balki noo'rin tushunarsiz, buni uddalolmassiz balki?
Ammo bilingki, vaqti kelib hammasiga o'zingiz javobgar va aybdor bo'lasiz. Yolg'iz qolasiz.
Istak, xohishni, maqsadlaringizni o'ldirgan insonlardan bir umr rozi bo'lmaysiz, va aminmanki, bir umr yuzlariga solib yurasiz, ammo endi hech narsa o'zgarmaydi.
Shu uchun yagona yechim kurashing. Kurashish janjal yoki tarkidunyochilik bilan emas, yo'l toping, darcha oching yorug' yo'lingiz tomon, harakat qiling!

Sizni qo'llab-quvvatlaydigan, nafaqat turmush o'rtoq, balki shaxs sifatida insoniylik jihatidan hurmat qiladigan inson bilan dabdabalarsiz, 20 ta odam bilan shartta to'y qilib, oila qurib ketish imkoni bo'lsa ooo peshonangiz yarqirabdi. 2 karra yutasiz. Lekin, "O'zimiz o'qitvolamiz, erga tegsin keyin o'qiydi" deb quloqqa lag'mon osadigan beburdlardan uzoq yuring.

Odamlar qanday yashayapti? Qanday murosa qilyapti, hayronman. İjtimoiy tarmoqlarni o'qiboq qo'rqib ketaman gohida.
Ortiq qo'rqiladigan bir holga keldi bu jamiyat.

Masalan, qiz farzandi borlar yuragingizni hovuchlab yashasangiz kerak uning xavfsizligini o'ylab?! Qiz farzandi bo'lishidan qo'rqadiganlar ham talaygina.
Bir kuni sizning jajjigina qizalog'ingiz mana shu jamiyatning sarqitlari deb ozorlansa qanday chidaysiz? Qiz bola bo'lib tug'ilganidan afsuslanayotgan qizingizni ko'rganda aybdor his qilmaysizmi o'zingizni?
Axir u hech qachon sizdan tug'ilishni so'ramagan-ku?
Demoqchimanki, har bir farzandning sog'lom jamiyatda tug'ilishga haqqi bor!

Bilinglar, men "surish"ga targ'ib qilish niyatidan yiroqman.  O'zbekistondan ketishingiz bilan hayotingiz 180 darajaga o'zgaradi, boy va baxtli bo'lib ketasiz demoqchi ham emasman. Ammo, yo'qotadigan nimangiz ham borki, achinsangiz. 4 yil oliy ta’limda umrini shunchaki sovurganlar uchun esa sukutdaman.

Bitta gapni aytaman, qanday tushunsangiz tushuning, ammo ayni paytda mazoxist ayollar, g'iybatchi qo'shnilar, rasvo jamiyat, radikalliklar, bir-birining fikrini hurmat qilmaydigan har qanday insondan uzoqda ekanimdan xursandman.

**Agar chetda yaxshiroq hayot qura olishga ishonsang, ketishing kerak.
Sevganlarimiz vatanimiz faqat.
O'zingni erkin va xavfsiz sezadigan joying vatan.

Davlat vatanmas.
Majburiyatlar yo'q hech qanday.
Dunyoni yaxshilamoqchi boʼlsang, avval o'zingni va yaqinlaringni o'zgartir.

Dunyo fuqarosi bo'l.
Insoniyat fuqarosi bo'l.
Tiriklik fuqarosi bo'l, shu yetadi.**

@Ochopat_book

https://telegra.ph/Tuxum-04-30

#mutolaa

@Ochopat_book

Telegraph

Tuxum

O‘lgan payting uyga qaytayotganding. Avtohalokat yuz berdi. Ajablanarli narsa emas, lekin nima bo‘lsa ham falokatli hodisa. Xotining va ikki farzandingni tashlab ketding. O‘liming o‘g‘riqsiz kechdi. Tez yordam xodimlari seni saqlab qolish uchun bor imkoniyatlarini…

#mutolaa_hikoya

Insonlarga do'st ham, dushman ham, yor ham, ag'yor ham kerak emas...
Ularga shunchaki suhbatdosh kerak...

Ushbu jumlalarni yon daftarimga 2022-yil 15-sentabrda yozib qo'ygan ekanman. Bugun bu anglamning isboti sifatida Kortasarning "Mixlab tashlangan eshik" hikoyasini aytishim mumkinligi o'yladim.

Bu hikoyada ishbilarmon Petronening kechinmalari orqali hissiy og'riqlari aks ettirilgan. Bu og'riqni yo'qotish uchun odamlarning bir-birlari bilan insoniy muloqot ehtiyojini qondirishi kerakligi yuzaga keladi.
Umuman olganda, hikoyani bittada tushunmadim. Bu men uchun yaxshi hol. Chunki hamma narsa aniq-tiniq qilib yozilgan, "chaynab qo'yilgan, faqat yutish qolgan" asarlar menga yoqmaydi. Kenglik kerak. Kitobxon mulohaza qila oladigan katta kenglik. Shu boisdir bu hikoya maqul keldi.

Asardagi chaqaloq, yig'i va uni allalayotgan ona obrazi qanday ma'no tashiyapti?
Bu savol ustida ko'p bosh qotirdim. Bosh qotirish kerak emasligini ham tushundim. Yuqoridagi obrazlar shaxsning o'zi, "Men"i. Oddiy "Men" emas, tungi "Men". Boisi inson eng ko'p tunda suhbatga ehtiyoj sezadi.

Petronening qalban yolg'iz ekanligi, umuman olganda nafaqat, Petrone, balki har bir inson zoti o'zini yolg'iz sezganda suhbatga ehtiyoj sezishi bu asarning xulosasidir.
Xullas, istaymizmi yo'qmi, insonlar ila munosabatga, suhbatga, muloqotga, inson taftiga ehtiyoj sezamiz. Bor yo'g'i shu...

Muallif: Xulio Kortasar
Tarjimon: Ma’suma Ahmedova

https://n.ziyouz.com/portal-haqida/xarita/jahon-nasri-onlayn-antologiyasi/xulio-kortasar-1914-1984-argentina/xulio-kortasar-mixlab-tashlangan-eshik-hikoya

@Ochopat_book

Ziyouz

Xulio Kortasar. Mixlab tashlangan eshik (hikoya)

«Servantes» oteli unga ko‘plarga ma’qul kelmaydigan jihatlari – nimqorong‘iligi, jimjitligi va xilvatligi bilan yoqib tushdi. Kemada tasodifan yo‘liqqan bi...

#Foydali

​​Dunyoning eng boy va eng muvaffaqiyatli odamlari o'z vaqtlarini ko'pincha kitoblar o'qish bilan sarflaydilar. Ular hech qachon kitob o’qishdan charchamaydilar, chunki, ko'p kitob o'qish ularning mantiqiy fikrlashini yaxshilaydi. Muvaffaqiyatli insonlar har doim o'zini-o'zi tarbiyashga yordam beruvchi va pullarini boshqarishni o'rgatadigan kitoblar o'qiydilar.

Statistikaga qaraganda, dunyoning 85 foiz boylari har oyda 2 va undan ko'p kitobni mutoala qilar ekan. Tadqiqotlardan xulosa qilsak, har birimiz hayotda o'z o'rnimizni topish va muvaffaqiyatga erishish uchun kitob o'qishni kanda qilmasligimiz kerak. To'g'ri, kitob o'qish sizni milliarderga aylanishingizga kafolat berolmaydi, lekin o'qish foydadan holi emas.

Quyida sizlarga qanday qilib pul topish, sarmoya kiritish va sarflashga oid kitoblarning ba'zi birlari bilan tanishtiraman. Bu kitoblar birilliant va bestseller bo'lib, yillar davomida do'konlar tokchasidan tushmay kelmoqda.

*? "O'yla va Boy bo'l"*

Afsonaviy tadbirkor Andrew Carnegidan ruhlangan, jurnalist Napoleon Hill 20 yil davomida 500 milliarderlar hayotini va muvaffaqiyatga erishish yo'lini tadqiq qildi va 1937-yilda dunyoga mashhur bestseller kitobini chop etdi. U boy bo'lish sirini 13 ta prinsipga ajratadi va muvaffaqiyatsizlikning asosiy sabablarini ko'rsatib beradi. Kitobda inson psixologiyasining naqadar kuchli qurol ekanligi ta'kidlangan.

? "Boy insonlar qanday o'ylaydilar"

Steve Siebold 30 yilini 1200 dan ortiq milliarderlar va millionerlar bilan intervyular o'tqazib sarfladi. U xulosasida boy bo'lish uchun hammada bir xil imkoniyat borligini ta'kidlaydi. Bu kitob yoshlarga qanday qilib boy bo’lish sirlari bilan o'rtoqlashadi.

? "Boy ota, kambag'al ota"

Multimillioner Robert Kiyosaki ushbu kitobida ikkita ota, o’zini va eng yaqin do'stining otasini, hikoyasini aytib beradi. Ushbu kitobda boy ota va kambag'al otaning farzandiga beradigan turli xil fikrlari jamlangan.

? "Vavilonlik eng boy odam"

George S. Clasonning klassik asari shaxsiy jamg'arma qilish orqali qanday qilib boyishni ko'rsatib beradi. Kitobning asosiy mazmuni ishlab topgan daromadizning 10 dan 1 qismini saqlab qo'yish va sarf-xarajarlarni boshqarishni o’rgatadi.

Yozuvchi Thomas Korley hayotining 5 yilini boylar va kambag'allarning yashash tarzini o’rganib chiqdi. Natijada boy va kambag’al odatlar degan ikki xil qarashni o’z asarida tasvirlaydi.

@Ochopat_book