МАСТАК-РАМАНТЫСТ
14 лютага 1800 г. у вёсцы Калюжыцы Ігуменскага павету нарадзіўся таленавіты беларускі мастак рамантыст Валеньці Ваньковіч
Пасьля заканчэньня Полацкага езуіцкага калегіюма паступіў у Віленскі ўнівэрсытэт, дзе стаў вучнем вядомага прафэсара-мастака  Яна Рустэма.
Зрабіў шмат замалёвак сябраў таварыства філяматаў і філярэтаў. Пэўна самай вядомай працай Ваньковіча стала карціна "Адам Міцкевіч на скале Аю-Даг", напісаная каля 1831 г.
У 1839 г. выязджае ў эміграцыю, канчаткова спыняецца ў Парыжы, дзе жыў ягоны сябар Адам Міцкевіч. Апошняя карціна Ваньковіча "Маці Божая Вастрабрамская" захоўваецца ў парыскім касьцёле Сэн-Сэвярын.

MASTAK-RAMANTYST

14 lutaha 1800 h. u vioscy Kalužycy Ihumienskaha pavietu naradziūsia talenavity biełaruski mastak ramantyst Valeńci Vańkovič.
Paśla zakančeńnia Połackaha jezuickaha kalehijuma pastupiū u Vilenski ūniversytet, dzie staū vučniem viadomaha prafesara mastaka Jana Rustema.
Zrabiū šmat zamalovak siabraū tavarystva filamataū i filaretaū. Peūna samaj viadomaj pracaj Vańkoviča stała karcina "Adam Mickievič na skale Aju-Dah", napisanaja kala 1831 h.
U 1839 h. vyjazdžaje ū emihracyju, kančatkova spyniajecca ū Paryžy, dzie žyū jahony siabar Adam Mickievič. Apošniaja karcina Vańkoviča "Maci Božaja Vastrabramskaja" zachoūvajecca ū paryskim kaściole Sen-Seviaryn.

ДАТЫ Й ПАДЗЕІ: ЗАПУСК ПЕРШАГА Ў РЭЧЫ ПАСПАЛІТАЙ ПАВЕТРАНАГА ШАРУ

12 лютага 1784 г. у Варшаве быў выпушчаны першы паветраны шар. Зрабіў гэта прыдворны хімік і каралеўскі мінэроляг Станіслаў Акрашэўскі. Паветраны шар быў невялікі, менш за мэтар у дыямэтры. Ён быў напоўнены вадародам. Замацаваны на ​​вяроўцы, ён падняўся на вышыню прыкладна 180 м. і заставаўся ў паветры 3 хвіліны.
Рэпэтыцыя праходзіла ў прысутнасьці караля Станіслава Аўгуста і шматлікіх гледачоў. Наступны экспэрымэнт на паветраным шары Акрашэўскі правёў на беразе Віслы. Кароль назіраў за падзеяй з вокнаў замка. Пад стрэлы гармат паветраны шар двойчы падняўся на вяроўцы. Трэцім разам ён падняўся бяз прывязі, накіраваўшыся ў бок Кабылкі і неўзабаве зьнік з поля зроку. Як пазьней высьветлілася, ён упаў больш чым за 20 км ад месца старту.
Як паведамляла «Gazeta Warszawska», "10 сакавіка балён Акрашэўскага ўбачыў селянін (Войцэх Ласота) зь вёскі Гродзіска, што належыць да Варшаўскага староства, ехаўшы ў лес. Балён ляжаў на лузе, залітым вадой, ляжаў сярод хмызоў, і селянін падумаў, што гэта нейкая абадраная дзічына. Потым, падышоўшы блiжэй i ўбачыўшы вiсячыя стужкi, ён пачаў баяцца, што тут магло быць нейкае шкоднае вядзьмарства цi чары; гэты страх узмацнiўся яшчэ больш, калi ён, пацягнуўшы вiсячыя стужкi, не знайшоў нiчога, апрача мокрага балёну. Аднак ён наважыўся аднесьці яго дадому, каб уся грамада магла гэта абмеркаваць. Розныя людзі мелі розныя меркаваньні аб шары, і ўрэшце, убачыўшы напісаную каля яе картку, усе згадзіліся аднесьці гэтае відовішча пробашчу Бэрнардыну, які жыве ў Гродзіску. Пайшоў туды селянін і, зразумеўшы ўсё ад пробашча, а менавіта, што карта абяцае ўзнагароду таму, хто знойдзе паветраны шар, пабег зь ім у Варшаву; і, атрымаўшы падарунак ад Найсьвяцейшага Ўладара, вярнуўся дахаты з большай радасьцю, бо ў той час яму вельмі патрэбны былі грошы на хрост народжанага сына..."

МАЙСТАР МАСТАЦТВА Й МУЗЫКІ

11 лютага 1807 г. у вёсцы Варацэвічы Пінскага павету нарадзіўся выбітны беларускі мастак, музыка, кампазытар ды  пэдагог - Напалеон Орда.
Зь зяцінства ягонае жыцьцё было аточана творчай і адукацыйнай атмасфэрай, а першыя ўрокі ігры на фартэпіяна будучы музыка атрымаў ад роднай маці.
Па заканчэньні Сьвіслацкай гімназіі паступіў у Віленскі ўнівэрсытэт, аднак быў выключаны за ўдзел у студэнцкіх гуртках. Пасьля ўдзелу ў паўстаньні 1830-1831 г. , дзе атрымаў Залаты Крыж (самая высокая ўзнагарода за воінскую доблесьць),эміграваў у Францыю, дзе пазнаёміўся з Фрэдэрыкам Шапэнам. Менавіта там Орда напісаў шэраг твораў для фартэпіяна(больш за 20 палянэзаў, мазурак, вальсаў)
Даў абяцаньне замаляваць замкі ды палацы Беларусі пакуль яны існуюць.
Замалёўкі Мірскага і Нясьвіскага замкаў выкарыстоўваліся для аздабленьня грошай Беларусі (сэрыя 2000-2016 г.)

MAJSTAR MASTACTVA I MUZYKI

11 lutaha 1807 h. u vioscy Varacevičy Pinskaha pavietu naradziūsia vybitny biełaruski mastak, muzyka, kampazytar dy pedahoh - Napaleon Orda.
Ź dziacinstva jahonaje žyćcio było atočana tvorčaj dy adukacyjnaj atmasferaj, a pieršyja ūroki ihry na fartepijana budučy muzyka atrymaū ad rodnaj maci.
Pa zakančeńni Śvisłackaj himnazii pastupiū u Vilenski ūniversitet, adnak byū vyklučany za ūdzieł u studentckich hurtkach. Paśla ūdziełu ū paūstańni 1830-1831 hh., dzie atrymaū Załaty Kryž (samaja vysokaja ūznaharoda za voinskuju dobleść), emihravaū u Francyju, dzie paznajomiūsia z Frederykam Šapenam. Mienavita tam Orda napisaū šerah tvoraū dla fartepijana (bolš za 20 palanezaū, mazurak, valsaū).
Daū abiacańnie zamalavać zamki i pałacy Biełarusi pakul jany isnujuć. Zamaloūki Mirskaha i Niaśviskaha zamkaū vykarystoūvalisia dla azdableńnia hrošaj Biełarusi (seryja 2000-2016)

Гішпанскія нататкі разам з "Посмотрим по другому"

https://t.me/sodalook/5454

Telegram

Посмотрим "По другому"

Благодаря замечательному гиду и другу нашего проекта Юре Кувшинову (@warsawspacyr ) мы отправляемся на Пиренейский полуостров! Мы окунемся в красоты юго-восточной Испании и одной из самых красивых ее жемчужин - Аликанте: свой язык и «грибочки» на улицах…

НЕПАЎТОРНЫ КЛЯСЫК БЕЛАРУСКАЙ ВАЕННАЙ ПРОЗЫ

Сёлета спаўняецца роўна 100 гадоў зь дня нараджэньня славутага беларускага пісьменьніка й клясыка☝️19 чэрвеня 1924 г. у вёсцы Бычкі Ўшацкага раёну нарадзіўся славуты беларускі пісьменьнік і грамадзкі дзяяч, шчыра адданая беларушчыне постаць - Васіль Быкаў.
Чалавек, які на ўласныя вочы бачыў жахі ды антычалавечнасьць вайны, імкнуўся паказаць яе перадусім праз прызму змрочнай штодзённасьці ейных удзельнікаў. Праз асабістыя гісторыі, якія паглыбляюць у канкрэтнага пэрсанажа ды вядуць трывала да фіналу.
Двойчы быў паранены на фронце падчас баёў ва Ўкраіне, і нават быў запісаны як загінулы. Што цікава, у пачатку вайны Быкава ледзь не расстралялі як нямецкага шпіёна праз тое, што ён адстаў ад сваёй калёны.
Не баяўся адстойваць свой пункт гледжаньня і падвяргаць крытыцы падзеі, што адбываліся ў грамадзтве. Вельмі не любіў тэрмін "Магіла невядомага салдата" і крытыкаваў абэліск на плошчы Перамогі.
Шчыра лічыў што шлях да свабоды для Беларусі мусіць быць "асьвячоны крывёю", бо інакш ня як

NIEPAŪTORNY KLASYK BIEŁARUSKAJ VAJENNAJ PROZY

19 červienia 1924 h. u vioscy Byčki Ūšackaha rajonu naradziūsia słavuty biełaruski piśmieńnik i hramadzki dziajač, ščyra addanaja biełaruščynie postać - Vasil Bykaū.
Čałaviek, jaki na ūłasnyja vočy bačyū žachi dy antučałaviečnaść vajny, imknuūsia pakazać jaje pieradusim praz pryzmu zmročnaj štadzionnaści jejnych udzelnikaū. Praz asabistyja historyi, jakija pahłyblajuć u kankretnaha persanaža dy viaduć tryvała da finału.
Dvojčy byū paranieny na froncie padčas bajoū va Ūkrainie, i navat byū zapisany jak zahinyły. Što cikava, u pačatku vajny Bykava ledź nie rasstralali jak niamieckaha špijona praz toje, što jon adstaū ad svajoj kalony.
Nie bajaūsia adstojvać svoj punkt hledžańnia i padviarhać krytycy padziei, što adbyvalisia ū hramadztvie. Vielmi nie lubiū tetmin "Mahiła nieviadomaha sałdata" i krytykavaū abelisk na płoščy Pieramohi.
Ščyra ličyū što šlach da svabody dla Biełarusi musić być "aśviačony kryvioju", bo inakš nia jak