#وانەی چوارەم
تێگەیشتن لە قورئانی پیرۆز/
لە لایەن مامۆستا باوکی عبداللە

#لینکی_کەناڵی_یوتوب

https://youtu.be/d35sOlHeMFs?si=W4x522r7GxVOGbsO

#ناوه‌ندى_ئەوینــدارانـی_قــورئــان

ئەوانەی پێش ئێـوە
قورئانیان دەبینی وەک نامەیەک لەلایەن پەروەردگارەوە،
بەشــەو تەدەبوریــان تێیــدا دەکـــرد،
بــە ڕۆژ کرداریــان پێـــی دەکـــرد.

حەسەنی بەصری
حال السلف مع القران 67

@awendaranequran

اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا
مُّتَشَابِهًا،
مَّثَانِيَ:
وەسفەکانی قورئان/
خوای پەروەردگار باشترین و جوانترین قسەکانی دابەزاندە سەر پێغەمبەرەکەی ﷺ کە کتێبێکە:
- ئایەتەکانی وێکچوون (لە جوانی و ڕێکی و ڕەوانبێژیدا).
- ئایەتەکانی دووپاتکراوەن و چەندجار دووبارە دەبنەوە بۆ چەسپینیان.
1- تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ
2- ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ
3- وَقُلُوبُهُمْ إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ
کاریگەری قورئان/
1- پێستی ئەوانە گرژدەکاتەوە کە لە خودایان دەترسن و بە زانستەوە دەیناسن (خشیە=خوف+علم).
(کەواتە کاریگەری تەواوی نابێت بۆ کەسێک دڵی مردووە و خەشیەی خودای نیە).
2- پاشان پێستیان نەرم دەکات بەرەو زیکر و یادی خودا.
3- دڵیان نەرم دەکات بەرەو زیکر و یادی خودا.
ذَٰلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاءُ ۚ
وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ.
سورة الزمر - 23
= ئەو قورئانە و کاریگەریەکانیشی هیدایەت و ڕێنموونی خوای پەروەرگارن، کێی بوێ هیدایەتی دەدات، هەرکەسیش خودا گومڕای بکات هیچ هیدایەت دەرێکی نیە.
تێبینی: ئەگەر قورئان کاریگەری ئاوای لەسەرت نیە، بزانە دڵت نەخۆشە و مردووە، چارەسەرێکی بۆ بدۆزەوە.
چونکە گەورەترین عەزابێک لەدونیا، بریتیە لە دڵ مردوویی.
فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ
سورة الزمر - 22
جا وەیل و لەناوچوون بۆ ئەوانەی دڵیان ڕەقە لە ئاست زیکر و یادی خودا (یان ئەم قورئانە).

@awendaranequran

عبدالله ی کوڕی مسعود دەفەرمووێ:
ئەگەر لەکاتی تەنهاییت ناگری بۆ تاوانەکانت،
و کاریگـــەر نابـی بـە کتێبـــــی پەروەردگـــــارت،
بزانە تۆ زۆر هەژاری و تاوانەکانت دەوریان داوی!

حال السلف مع القران - ص135

#سروود
حەلقەکانی زیکر، بۆ ئێمە نور و ڕوناکیە.
بەختەوەری و نیعمەت و گەورەییە.

وتنی ؛ محمد الخطیب

#لینکی_ڤیدیۆ_لە_یوتوب

https://youtu.be/XuE5X1H1rco?si=TOS33F8cAx2Sv1ed

#ناوەندی_ئەویندارانی_قورئان

واجبە لەسەر زانایان مانای ئایەتەکان ڕوونبکەنەوە بۆ خەڵکی، و تەفسیری بکەن، داوای بکەن لەو شوێنانەی دەست دەکەوێت، فێری ببن و فێریش بکەن.
هەروەک چۆن خودای پەروەردگار دەفەرمووێ:

وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ.
(سورة آل عمران - اية 187)

واتە:
(یادیان بهێنەوه‌) کاتێک خوا په‌یمانی وه‌رگرت له‌وانه‌ی کتێبیان پێ به‌خشراوه‌ که‌ ڕوونی بکه‌نه‌وه‌ بۆ خه‌ڵکی و مه‌رامه‌کانی باس بکه‌ن و نه‌یشارنه‌وه‌، که‌چی خستیانه‌ پشت خۆیان و به‌ نرخێکی هه‌رزان فرۆشتیان، ئای که‌ شتێکی بێ نرخیان کڕیوه‌ و ده‌ستیان که‌وتووه‌.

خودای پەروەردگار زەم و سەرزەنشتی خاوەن کتێبەکانی کرد لەپێش ئێمە بە پشتکردنیان لە کتێبی خودای کە بۆیان دابەزێنراوە، و ڕووکردنیان لە دونیا و هەوڵدان لەپێناوی و فرۆشتنی کتێبەکە لەپێناوی.
بۆیە ئەی موسڵمانان لەسەرمانە ئێمەش توشی ئەو دیمەنە نەبین کە خودا سەرزەنشتی کردووە، و ملکەچی فرمانی پەروەردگار بین بە فێربوونی کتێبەکەی و فێرکردنی.

مقدمة تفسیر ابن کثیر - ص 16

#ناوه‌ندى_ئەوینــدارانـی_قــورئــان

جا لەوانێیە کەسێک بڵێت: باشترین "تەفسیر چیە؟
(" تەفسیر واتە مانای وشەکان، مانای ئیجمالی ئایەتەکە، سەبەبی نزولەکان).
لەوەڵامدا دەڵێین:
ڕاسترین ڕێگا بۆ تەفسیرکردنی قورئان
- بریتیە لە تەفسیرکردنەوەی قورئان بە قورئان.
- پاشان لەسەرتە بەتەفسیرکردنی بە فەرموودەکانی پێغەمبەرﷺ چونکە ڕوونکەرەوەی قورئانە.
وەک ﷺ دەفەرمووێ: (ألا إني أوتيت القرآن ومثله معه).
واتە من قورئانم پێبەخشراوە وە هاوشێوەکەشی کە فەرموودەیە و ڕوونکەرەوەی قورئانە.
وەک چۆنیش ﷺ بە مەعاذی فەرموو کاتێک ناردی بۆ یەمەن: ئەی مەعاذ بەچی حوکم دەکەی؟
فەرمووی: بە کتێبی خودا.
پێی فەرموو: ئەی گەر دەستت نەکەوت؟
فەرمووی: بە سوننەتی پێغەمبەرەکەی ﷺ.
پێ فەرموو: ئەی گەر دەستت نەکەوت؟
فەرمووی: خۆم اجتهاد دەکەم.
پێغەمبەر ﷺ دەستی خستە سەر سینگی و گووتی: سوپاس بۆ خودا کە نێردراوی نێردراوی خودای تەوفیق دا  بۆ ئەوەی کە نێردراوی خودا لێی ڕازیە.
- سێیەم هەنگاو گەر هیچمان دەستنەکەوت دەچینە سەر تەفسیر و قسەی هاوەڵان چونکە ئەوان شارەزاترینن پێی و بەسەر ئەواندا دابەزیوە.
وەک ئیبن مەسعود دەفەرمووێ: سوێند بەوەی هیچ خودایەکی ترنیە جگە لەو، هیچ ئایەتێک دانەبەزیوە لەکتێبی خودا ئیللا دەزانم لەکوێ دابەزیوە و کەی دابەزیوە، ئەگەریش بزانم کەسێک لەمن شارەزاترە لەکتێبی پەروەردگار ئێستا دەچمە لای.
وە هەر ئیبن مەسعود دەفەرمووێ: هەر پیاوێک لەئێمە ئەگەر دە ئایەت فێرببووباین پازمان نەدەدا تا ماناکەی فێردەبووین و کارمان پێی دەکرد.
هەروەها ئیبن عەباسیش (یەکێکە لەو هاوەڵانەی هاوشانی ئیبن مەسعود یەکێکە لە موفەسیران) پێغەمبەر ﷺ دوعای بۆ کردووە: خودایە لەدین تێی بگەیەنە، فێری تەفسیری ئایەتەکانی بکە.
- جا ئەگەر لە قورئان و فەرموودە و قسەی هاوەڵان تەفسیرێکت دەستنەکەوت، زۆرینەی زانایان دەچنەوە سەر قسەی تابعین لە(موجاهید، سعید بن جبیر، عکرمە، عطاء بن أبی رباح، حسن البصری، مسروق، سعید بن مسیب، قتادە، ضحاک) و ئەوانی تریش...
وەک مجاهد دەڵێ: هەموو موسحەفم لای ئیبن عەباس خوێندەوە سێ جار و لەهیچ ئایەتێک پازم نەدا ئیللا ڕایم دەگرت و پرسیارم لێی دەکرد لەسەری.

پێغەمبەریش ﷺ دەفەرمووێ:
هەرکەس لەبارەی قورئانەوە شتێک بڵێت بەڕای خۆی یان لێی نەزانێت، ئەوا با شوێنێک لەئاگر بۆخۆی دیاربکات...

#ناوه‌ندى_ئەوینــدارانـی_قــورئــان