Qonxo‘r va jallodga chiqarilgan Qutayba ibn Muslim aslida kim bo‘lgan?
https://youtube.com/watch?v=ZIoIPIc6iAo&si=nJZCZzOXltuja1t1

Hasanxon Yahyo domla Islomiy jihatdan Tabariyni real tushuntirib berdi. Islomning Movarounnahrda tarqalishi borasida ikki mutaxassislar ham toʻgʻri fikr bildirishgan

Umuman olganda, Eldor Asanovning bu Fikrlari shu vaqtgacha men eshitgan eng narmali boʻlibdi. Ammo shunda ham muammo bor. U baribir zamonaviy qarashga koʻra fikr bildirgan. U Qutaybani yerga urgan kabi fikr bildirib, Abdulkarim Sotuq Bugʻroxonni ulugʻlashga harakat qildi. U bu soʻzini Abdulkarim Sotuq Bugʻroxon bizdan boʻlgan deya oqladi. Ammo buni qaysi tomondan aytganini aniq aytmadi. Balki, millat, yaʼni turkiylik oʻlaroq hisobga olgandir. Sababi aaslini olganda Bugʻroxon ham bizning yurtdan emas. Agar Asanov aytganidek, Turkiylik doirasida oʻrgansak, bu yerdagi Arablar va yoki forsiy xalqlarni Oʻzbekiston bilan bogʻligi yoʻqoladimi?

@Ibtido_Tarix

Bular sizga zamonamizda tanishmi?

Telegram

Tarix Al-Islam🕋🕋🕌🕌

Umarning r.a. dedilar: "Ey muhojirlar xalqi! Dunyo sinovdan o'tishingizda beshta narsa borki, agar biror jamiyatda shunday boʻlsa demak, bu jamiyatda yaxshilik qolmagan. Siz tirikligingizda ularning paydo bo'lishidan Allohdan panoh so'rayman. Bu besh…

Hammasi fransuzlar aholini temir yo'l qurilishiga majburiy olib borishni boshlaganlaridan boshlandi. Ish juda og'ir edi. Bu ham yetmagandek, ishchilar qullar pozitsiyasida qolgandilar. Bundan tashqari, hozirgi Markaziy Afrika Respublikasi hududida xuddi shu davrda kauchuk plantatsiyalari ommaviy ravishda paydo bo'la boshladi, ularning ishlashi ham sharoitga ko'ra yaxshi emas edi.

Ushbu fonda 1924 yilda Gbaya xalqining diniy payg'ambari va davolovchisi Karnu ("dunyoni o'zgartira oladigan" degan ma'noni anglatadi) nomi bilan tanilgan Barka Ngainumbey ismli shaxs paydo bo'ldi. U fransuz mustamlakachilariga va ularga ittifoqdosh bo'lgan fulani qabilasiga qarshi zo'ravonliksiz qarshilik ko'rsatishni targ'ib qila boshladi, bunga mahalliy xalqlarning ruhiy kuchidan foydalanish orqali erishish kerak edi. Uning ramzi esa o'z izdoshlariga tarqatiladigan ketmonning (koŋgo wara) miniatyura tutqichiga o'xshash kichik ilgak tayoq edi. Uning atrofida milliy ozodlik harakati paydo bo'lib, Yevropa tovarlariga boykot e'lon qildi.

Fransuzlar dastlab mintaqaning uzoqligi va mustamlakachilikning sustligi tufayli ushbu e'tibor harakatiga ko'zlarini yumdilar. 1928 yilga kelib, harakatda 350 mingdan ortiq tarafdorlar, shu jumladan 60 mingga yaqin jangchilar bor edi. Vaqt o'tishi bilan aniq harakatlar qilishni istagan harakat ishtirokchilarining o'zlari ham o'z kuchlarini anglay boshladilar.

Qo'zg'olon 1928 yil o'rtalarida o'z-o'zidan boshlandi. Shu kuni Karnuning bir guruh izdoshlari fulani chorvadorlari va fransuz savdogariga hujum qilishdi. Ushbu voqea haqidagi mish-mishlar tezda tarqaldi. Natijada, fransuzlarga, ularga sodiq rahbarlarga, hukumat binolariga va hatto askarlarga hujumlar boshlandi. Keyin Karnu izdoshlari tomonidan Buar shahri egallab olingan va yoqilgan. Norozilikni endi sezmaslik mumkin emas edi.

Fransuzlar darhol qo'shin yuborishdi va 1928 yil 11 dekabrda Karnuni o'ldirishdi, ammo bu isyonni to'xtata olmadi. Sababi qoʻzgʻolon allaqachon hozirgi Markaziy Afrika, Kamerun va Shimoliy Kongo chegaralariga mos keladigan ulkan hududni qamrab olgan edi. Albatta, isyonchilar yomon qurollangan va yagona tashkilotga ega emas edilar, lekin ular juda ko'p edi. Ammo bu urushlar Karnu tarafdorlariga katta yoʻqotishlar ham keltirdi.

Bundan tashqari, harakat rahbarini yo'qotib, isyonchilar qabila rahbarlarini fransuzlar bilan yarashishdan qiyinchilik bilan ushlab turishdi. 1931 yilga kelib qo'zg'olon asta-sekin pasaydi. Ammo isyonchilarning ayrim guruhlari qarshilik ko'rsatishda davom etishdi. Bir necha o'n minglab afrikaliklar halok bo'ldi va tirik qolganlar majburiy ravishda ko'chirildi.

Miqyosi va qurbonliklariga qaramay, qo'zg'olonning uzoqligi va senzurasi uni jamoatchilikdan yashirdi. Faqat bir nechta maqolalar chop etilgan, shuning uchun bu isyon Yevropada e'tiborga olinmagan.‌‌

@Ibtido_Tarix

Ota tovon va qasos olishga intildi, ammo qotilning klani bunga qarshilik ko'rsatdi va qoʻliga qurol oldi. Ehtimol, dastlab mojaro tezda tugashi mumkin edi, ammo orolliklar bu vaqtga kelib, nayzalar o'rniga juda ko'p o'qotar qurol va o'q-dorilarga ega edilar. Bu ham yetmagandek, ular faol ravishda bir-birlarini masxara qilishni boshladilar.

1881-yilda ingliz kemasi orolga yetib keladi va Nauruda yashovchi yangi zelandiyalik qochoq Uilyam Xarrissni qoʻlga oladi. U orolda sodir bo'layotgan tartibsizlikni tasvirlab berdi: Uzluksiz reydlar, mast shafqatsizlik, qatag'on va har xil dahshatli vahshiyliklar. Inglizlar aralashmaslikka qaror qilishdi. 1887 yilda Yangi Zelandiya savdo kemasi mahalliy aholi bilan kokos savdosi uchun Nauru qirg'oqlariga suzib ketdi. Kapitan o'z jurnalida uning ekipaji aborigenlar bilan tishlarigacha qurollangan holda qirg'oqqa chiqib ketganini yozgan. Mahalliy aholining aytishicha, so'nggi yillarda janglar sezilarli darajada pasaygan, ammo yakuniy yarashuv yo'q va hamma repressiyalarni davom ettirishga tayyor edi.

Keyingi yili Germaniya imperiyasi SMS Eber harbiy kemasini Nauruga yubordi. U yerda plantatsiyalar qurish va nemis mustamlakasini tashkil etish rejalashtirilgan edi, ammo kema kapitani kelganida orolda sodir bo'layotgan barcha sharmandalikni ko'rdi va aralashishga qaror qildi. Nemislar qirol Aveydani qo'llab-quvvatladilar, shoh qoʻshinlari bilan birga qo'zg'olon rahbarlarini hibsga oldilar. Soʻngra, qoʻzgʻolonchilarga agar bir kun ichida barcha o'qotar qurollar va o'q-dorilar nemislarga topshirilmasa, rahbarlar qatl etilishini e'lon qildilar. Ertasi kuni ertalab orolning tub aholisi 765 ta qurol va bir necha ming oʻq-dorilarni topshirib, Nauru tarixidagi eng qonli qabila urushini yakunladi. Qirol Germaniyaning taklifini qabul qildi va Nauru Germaniyaning Yangi Gvineyasiga kiritildi.

Urush natijasida Nauru aholisi 1400 dan 900 kishiga qisqardi, bu umumiy aholining 36% ni tashkil qilardi.‌‌

@Ibtido_Tarix