#tahlil

Alifbo xususıda.

Yaqında, anıqroğı 9-11-sentyabır kunları Bokuda Turkiy davlatlar taşkilotı tomonıdan Turk dunyosı yagona alifbosıga kelışıb olındı. Bu ança quvonarli xodisa. Özımızda ham alifbo isloxotı tezroq amalga oşırılsa yanada quvonarli bölar edı. Nega? Çunki isloxot qançalik ortga surılsa, uning amaliyotda işlaşı şunçalık qiyınlaşıb boradı. İsloxot qança çözılsa, şunça vaqt içıda eskı alifbolarda (kiril va xozırgı lotın) malumotlar köpayıb ketadı.

Alifbo isloxotı umumturkiy alifbo asosıda tuzılışı kerak menımça. Şu örında alifbo borasıdagı öz qaraşlarımnı ulaşıb ketmoqçıman. Yani "sh" => "ş", "ch" => "ç", "o‘ " => "ö", "g‘ " => "ğ" larga özgartırılışı va "c" (дж) va "j" (ж), "ı" va "i" lar bır bırıdan ajratılışı kerak, çunki bu xarflar talaffuzımızda mavcud, bıroq xarf sıfatıda mavcud emas. "h", tutuq belgısı va "ng" dan voz keçış kerak, çunki bu xarflar talaffuzda mavcud emas, yoki yöqolıb ketgan.

Şu yerda bıroz tuşuntırış berıb ötsam. Nega "h" va tutuq belgısını olıb taşlaş kerak? Çunki bu xarflar arab tılıga asoslangan özbek tılıdan qolıb ketgan, aslıda talafuzda mavcud emas ("h" olıb talansa faqat qattıq "x" qoladımı? degan savolnı bermang, iltımos. bıttası olıb taşlansa qattıq, yumşoq degan tuşunça ham yöqoladı). Masalan "şoh" va "şox" sözlarını hamma bır xıl talaffuz qıladı, yoki "manaviyat" degan söznı xeç kım ayn "ع" bılan talaffuz qılmaydı. Tutuq belgısını qoldırış esa söznı arabça şaklını saqlaşga urınışdır.

"c" va "ı" xarfları esa talaffuzda mavjud bölsada xarf sıfatıda yöqlıgı sababıdan bular qöşılışı kerak. Bularga mısol esa, "curnal" emas "jurnal", "bir" emas "bır". Ona tılı özbek tılı bölmaganlarning talaffuzını eslang, ular köproq "ı" nı "i" tarzıda talaffuz qıladı, yokida "ı" va "i" lik sözlarnı "x" va "h" lik sözlardan köra bemalol acrata olayotganıngızga etıbor berış yetarli.

"ŋ" ga töxtalsak bu xarf tılımızda mavjud bölgan va xozır xam bazı xududlarda saqlanıb qolgan. Bıroq aksar joylarda muomaladan çıqıb ketgan ("ŋ" faqat söz oxırıda keladı, orada kelganı "n" va "g"). Badiy tılda xam mavcud emas. Masalan "bordring" yozılsada talaffuzda "bodrin" deyıladı, "badriŋ" şakli esa deyarli işlatılmaydı. "ng" sözlargan olıb taşlanmasada, aloxıda xarf maqomı berılışı şart emas "n" va "g" şaklıda foydalanaverış kerak, yanı "bodrıng" sözı oltı xarf emas, yettı xarf şaklıda.

Töğrı isloxot qançadır mablağ talab qıladı, barça maktab darslikları qaytadan çop etılışı, gramatıkaga özgartırışlar kırıtılışı va tılşunoslarnı malaka oşırışları va yana xalq örganışı, könıkışı uçun badiy kıtoblar xam şu alifboda çop etılışını tamınlaş kerak böladı, virtual dunyoda xam özgartırışlar bölışı kerak böladı, masalan klavyaturadan taşqarı qançada qança ilovalar tılı, saytlardagı özbekça sözlar, tarcimonlar va yana bır qança coylar, lekın bu carayon qançalik çözılsa, şunçalik qiyınlaşıb boraveradı.

Mantıqşunos

#hikmat

Özlari heç narsani döndira olmaganlar ota-bobosi bilan maqtanişdan nariga ötolmaydi.

Yölovçi

#hikmat

Agar sız etıqodingız töğrı ekanligıga şubhada bölmasangız, haqiqatnı topışnı odamlarning öz aqlıga qöyıb bering.

Yölovçi

#tahlil #18+

? Ogohlantırış. Matnda sökınış sözları bor, voyaga yetmagan yoki öta manavıyatçı bölsangız öqımang.

Maqol:

Eplagan eshak sıkadı.

Bu maqol bazı işlarnı uddalay olış hammanıng ham qölıdan kelavermaslıgını va özıga yaraşa sır asrorı borligını anglatadı.

Nega aynan eshak?

Zoofiliya hamma xalqlarda ham bor narsa, bu sızga ğalatı tuyılsada. Masalan bıznı xalqlarda, voha taraflarda köproq eshak, vodiy tomonlarda qöy bılan jınsiy aloqalar bölıb turadı (bu gap hamma şunaqa deganı emas). Russiya taraflarda echkı, Hınd ölkalarıda echkı, maymun, Afrıkada ham maymun eşak va boşqa jonzotlar bılan bunday işlar bölıb turadı. Zoofılıya faqat erkaklarda emas, ayollarda ham kuzatıladı. Eshak, it va maymunlar bunda faol xızmat körsatışadı (masalan Umumrus imperator ayolı Yekaterina 2 ot tufaylı olamdan ötgan degan afsonalar yuradı, albatta bunday bölmagan). Sanab ötılgan havonlardan boşqa hayvonlar ham bor albatta. Mavzuga qaytadıgan bölsak, eshak bılan aloqa qılışnı sır asrorı bor, yani hamma ham bunı bılavermaydı. (dıqqat qıling ulkan sırnı ochyabman) Xullas aloqa vaqtıda eshak jılıb ketmaslıgı va tek turışı kerak. Buning uçun eşakning oyoqlarıga moslab törtta çuqur kavlanadı va eshak oyoqları şu çuqurlarga tuşurıladı, söngra tuşunganingızdek "ijod" boşlanadı. Bu iş qançalik jırkanç tuyulmasın, real hayot şunday va haqiqatdan qoçmaslik kerak.

Bu maqolnı köpçılik eşıtgandır, balki eşıtmagandır, lekın endı sız bu haqıda bılasız.

Manqiqşunos

#hikmat

Agar SPA salonda massajçini tanlayotgan bölsez, bu SPA salon emas.

Yölovçi

Reklom time

https://t.me/addlist/p45cRuZMZboxYzUy

Telegram

Prosto tak

Sarvar Rahimov invites you to add the folder “Prosto tak”, which includes 11 chats.

#kitobcellenj 10/40

O'Genri

O'Genrini birdaniga öqib yubormaslik kerak. Agar birdaniga öqib yuborilsa hikoyalari kafy berişi pasayib ketadi. O'Genrini kamida kun ora öqiş kerak, lekin bir oyda bir marta öqilsa har bir hikoyadan zavqlaniş mumkin.

Yölovçi

#tahlil #18+

? Ogohlantiriş. Matnda sökiniş sözlari bor voyaga yetmagan yoki öta manaviyatçi bölsangiz öqimang.

Maqol:

***Qöyçuvonga qöy sikişni örgatma.

Otangga sikişni örgatma*.

Bu maqollar biror işni mutaxasisiga öşa işni bilmay turib aql örgatgan odamga nisbatan işlatilinadi.

Bu maqollarni aslida ikkinçisi birinçisiga qaraganda xalq içida köproq qöllaniladi. Öta manaviyatli şaxslar esa "Baliqqa suzişni örgatma" tarzida ham işlatişadi.

Albatta bu degani aql örgatiş notöğri degani emas. Örinli maslahatni hoh yoşi kiçik inson aytsin, hoh professional boʻlmagan odam aytsin töğri hisoblanadi va u maslahatga quloq tutiş aqlli qaror böladi.

Xulosa qilib aytadigan bölsak, bu maqollarni köpinça işlatayotgan odam etiborliroq bölişi kerak. Balki noörin tarzda qöllayotgan bölişi mumkin.

Mantiqşunos

#psixologik_qarashlar

Qizlar qançalik gapiga javob berişlari kerak?

Ohirgi paytlarda gender tengligi masalasi jamiyatimizda ançayin kuçayib bormoqda. Bundan taşqari feminizm tarafdorlari ham köpayib bormoqda. Lekin masalaning bir jihati meni qiziqtirib qoʻydi. Gapiga javob beriş, sözida turiş kabi hislatlar erkaklarga tegişli deb kelingan va şunday qabul qilinadi. Va bu hislatlar ayollardan talab qilinmaydi. Biroq ayollarda ham bir ajoyib hislat şakllanib qolgan ekan, yani ayollar biror gap aytişsa, u gap jin dildan rost aytilgan bölsada, orada öşa gap bajarilişi kerak bölib qolsa "xazil ediku", "xazillaşdimu" kabi bahona işlatişar ekan.

Evolutsiya erkakni jismoniy baquvvat va mantiqçi, ayolni jismoniy zaifroq va hissiyotçi qildi. Şu sababdan ayol himoyalaniş uçun hiylagarroq, ayyorroq bölib şakllandi. Manashu tafovut odamni ikkiga böldi, ayollar va erkaklar jamiyatiga. Bazi davrlarda ayol kişi buyum hisoblangan bölsa, bazi davrlarda erkakdan past hisoblangan. Bazi hududlarda ayol erkak nisbatan teng bölgan bölsa (qadimgi turkiylarda), bazilarida ayol kişi odam hisoblanmagan (arablarda).

Xozirgi zamonaviy dunyoda ham bunday qaraşlar mavjud afsuski. Bazi odamlarning miyyasi ayol erkak teng huquqli bölişi yoki teng körilişi kerakligi degan tuşunçalarni qabul qila olmaydi.

Mavzuga qaytadigan bölsak, ayollar teng qabul qilinmasligiga sabablardan biri balki ularni jiddiy qabul qilinmasligidandir. Ayollar gapiga javob berişi shart emas va şu sababdan ular jiddiy qabul qilinmaydilar. Va bunga ayollarning özlari sababçi bölib qolmoqda, tabiiy ravishda albatta. Agar ayol huquqi nisbatan teng bölgan jamiyatlarni örganadigan bölsak, masalan qadimgi turkiylarni, ularda ayollar ham ov qilgan, bola tarbiyasida erkak va ayol teng masul bölgan, hukumat işlarida qatnaşgan va hatto boşqaruv qölida bölgan. Boşqaça qilib aytganda ayollar ham gapiga javob bergan.

Mantiqşunos

#hikoya

Adolat

Kasalxona xonalarida havo doimo sovuq va og'ir, hamma joydan xlor hidi anqiydi...

Telegraph

Adolat

Kasalxona xonalarida havo doimo sovuq va og'ir, hamma joydan xlor hidi anqiydi. Devorlar oq rangga bo'yalgan, ammo bu oq rang yilning har faslida qalblarda sovuqlik va noxushlik qoldirardi. Kasalxona koridorlari shifokorlar va hamshiralarning tez-tez o'tishi…