#rusbosqini #bosqinchi #istilo #ruscharazillik #rusovirus #antirus #russiya
https://t.me/turonturkiston

АҚШ армиясининг истеъфодаги полковниги Дуглас МакГрегор ( Douglas MacGregor):

- Биз ва Исроил ҳақида билишингиз керак бўлган яна бир нарса бор. Сурияда Туркияга ҳужум қилиш учун бир қанча кучларни тайёрлаяпмиз. MAK ва PKK кўрсатмалар олди ва қуролланишга, чегарани кесиб ўтишга ва Туркияга тўғридан-тўғри ҳужум қилишга даъват этилди.

- Бу ҳақда турклар билади ва бу уларни ранжитган. Биз бу ишни ўтмишда вақти-вақти билан қилиб келганмиз, аммо бу сафар вазият анча жиддийроқ. Шунинг учун жуда яхши қуролланган араб қабилалари АҚШ базаларига ҳужум қилади.

- Мамлакатимизда аллақачон катта уруш бошланмоқда. Исроилликлар ва биз унинг бир қисмимиз. Турклар буни тан олиш ва очиқ баёнот бериш арафасида.

— Турклар ўз юрти билан фахрланадиган жанговар халқдир. Ўртача турк аскари жуда кучли ва важоҳатли рақиб. Ҳар қандай ҳолатда ҳам туркларга паст баҳо бериш хато бўларди.
#turkiydunyo #turkiybirlik #turkbirligi #turon #turkiston #turk #turkiylar #turkiytillar  #turkdunyosi
https://t.me/turonturkiston

Telegram

TURON TURKISTON

O'zbekiston va turkiylar jumladan musulmon diyorlardagi barcha holat haqida.

«Этимологический словар тюркских языков» луғатида ёзилишича, «апа//аба» архетипи туркий тилларда кейинчалик икки йўналишда: ҳам эркак, ҳам аёл қариндошлик атамалари тизими йўналиш­ларида ривожланган. Мазкур архетипдан ўсиб чиққан атамалар ҳозир ҳам баъзи туркий тил ва лаҳжаларда: ота, бобо, амаки, ака каби маʼноларни билдирса, баъзиларида: она, опа, буви, сингил каби маʼноларда ишлатилади.
Алқисса, ҳозирги ўзбек тилидаги «опа» сўзи ҳам айнан шу ўзакдан. «Опоқи»нинг «бобо» маъноси эса, «апа//аба» архетипи «ота», «бобо» маъносида қўлланадиган туркий лаҳжалар орқали тилимизга кўчган. «Ёши катта аёл» маъносидаги «опоқи» эса мазкур сўзни муаннас шаклида қўлловчи шеваларда пайдо бўлган. «Апа+қ» шаклидаги «-қ» қўшимчаси, ЭСТЯда ёзилишича, кичрайтириш, эркалаш маъносини ташийди. «Девону луғотит-турк»да шу усулда ясалган бошқа бир сўз – «атақи»га шундай изоҳ берилади: «атақї – отагинам, отажоним маъносида меҳрибонликни билдирувчи сўз» (ДЛТ.И т.1960.155). «Бобо» маъноси­даги «опоқи» ҳам айнан шу шаклда ясалгандир.
#özbektili #turkiytillar #tilologiya #til_bilim #onatili #uzbektili #tilimizhaqida #shevalar
©️ Abduvohid Hayit.
https://t.me/turonturkiston

Telegram

TURON TURKISTON

O'zbekiston va turkiylar jumladan musulmon diyorlardagi barcha holat haqida.

ОПОҚИ

«Опоқи» деб Фарғонада бобо, Тошкентда ёши катта аёлга нисбатан айтилади. Шунингдек, шеваларда: опойи, опоғойи, опоғача, опоғдада каби шакллари ҳам бўлиб, улар: хола, амма, янга, опа, буви, бобо каби маʼноларга эга. Хўш, бу тизимдаги атамалар нега ҳам эркак, ҳам аёл қариндошларга нисбатан ишлатилади? Уларни умумлаштирувчи «опо(ғ)-» қўшимчаси нимани билдиради?
«Ўзбек тилининг этимологик луғати»да «опоғойи//опойи//опоқи» сўзларига умумий қилиб бир изоҳ келтирилган, яъни бу атамалар: «āпāқ» сифати ва «āйи» отидан тузилган бирикманинг бир сўзга бирлашувидан юзага келган”, – дейилади луғатда (ЎТЭЛ. И т. 255-бет). Ушбу иқтибосда келтирилган «āпāқ» – ҳозирги тили­миз­даги «оппоқ» бўлиб, Кош­ғарий бобомиз «Девону луғотит-турк»да бу сўзни: «āп» – таъкид ва кучайтириш кўмакчисининг «āқ» («оқ») сўзига қўшилишидан ясалган ва «ап-ақ» (оппоқ) – «жудаям оқ» маъносини билдиради, деб тушунтиради (ДЛТ.И т.1960.70).
Тўғри, кекса кишиларга нисбатан «оқсоқол», «мўй­сафид», «нуроний» деймиз, аммо «жудаям оқ» маъно­сидаги «оппоқ» сўзини ёшлар ва аёлларга нисба­тан ҳам қўлланиши ғализ туюлади. Қолаверса, «оппоқ» ўтмишда ҳеч қачон иззат-ҳурмат маъносини ташимаган. Майли, «опоғ ойи», «опоғ дада», «опоғ ача» каби сўз бирикмалари «оппоқ» иштирокида ясалган деб фараз қилайлик, аммо «опоқи»ни қандай тушунтириш мумкин?
Бизнингча, бу атамаларнинг ранг­ни билдирувчи «оппоқ» сўзига мутлақо алоқаси йўқ ва «Ўзбек тилининг этимологик луғати»да уларга берилган изоҳ тўғри эмас. Бу атамалар, шунингдек ҳозирги тилимиз­даги «опа» сўзи ҳам, қадимги туркийдаги бир ўзакка – «аба//апа» архетипига бориб тақалади.
«Девону луғотит-турк»да «аба» сўзи шундай изоҳ­ланади: «аба – она (ўғузча). Қарлуқ туркманлари қат­тиқ پ билан апа дейдилар» (ДЛТ.И т.1960.113). Шунинг­дек, «Девон»нинг ўша бетида «аба»нинг иккинчи маъноси ҳам келтирилади: «аба – ота (тубутлар тили­да). Бу араб тилининг изи бўлса керак. Чунки тубутлар Ямандан қочиб, турклар шаҳрига келиб, бола-чақа қилиб қолган бир кишидан тарқаганлар. Улар Бану Собитнинг авлодларидир».
Тўғри, араб тилида «аб» – «ота», унинг кўплиги эса – «аба» ёки «обо», яъни «оталар» маъносида, аммо туркий «аба//апа» архетипининг исломдан олдин ҳам мавжуд бўлганлиги ва «ота», «бобо», «аждод» маʼноларини билдирганлиги унинг араб­ча «обо» га алоқаси йўқлигини билдиради. Арабча «обо»ни ёзма адабиётда баъзан учратиш мумкин, хусусан, Навоий «Садди Искандарий»да: «Чу обоға бу навʼ бер­динг сифот» [«Оталар (яъни, етти қат осмон)га шундай сифатлар бердинг»], – деб ёзганда арабча «оталар» маъноси­даги «обо»ни қўллаган.
Арабча «аб», туркий «аба» каби сўзларнинг ҳам шакл, ҳам маъно жиҳатидан ўхшашлигининг бош­қа сабаби бор. Гап шундаки, кўпгина тилларда ота, она ва бошқа қон қариндошлик атамалари бир-бирига ўхшаб кетади. Бунинг сабабини шундай тушунтириш мумкин: одатда, гўдаклар катталардан сўз ўрганади, аммо ота, она каби қон қариндош­лик атамаларининг келиб чиқиши, мутахассисларга кўра, аксинча, яъни аба, апа, аппа, ава, ана, ама каби сўзлар гўдакларга тақлидан, гўдак тилидан олингандир, шу боис улар муштарак туюлади.
«Этимологический словар тюркских языков» (ЭСТЯ) луғатида туркий «аба» дан «апа» («аппа») шакли қадимийроқ, деган фикр айтилади. «Апа» қадимда «ота», «бобо», «аждод» маъносида ишлатилган. Хусусан, VIII аср ёдгорлиги – Култегин битиктошида «еčü апа» бирикмаси – «аждодлар» маъносига эга. Шунингдек, мазкур луғатда «аба//апа» архетипи қадимги туркийдаги «ёши катта бўлмоқ» маъноси­даги «аб-» феълидан келиб чиққан бўлиши мумкин, деган фикр ҳам айтилади. Яъни, «апа//аба» деб ёши катта қариндошга нисбатан ишлатилган. «Апа» сўзи қадимда баъзи унвонларга ҳам қўшиб айтилган, хусусан «апа тарқан» («катта тархон»), «апа тутуқ» («катта ҳарбий волий») каби атамаларда «апа» қариндошликни эмас, балки унвон даражаси­ни билдириб келган.
Юсуф Хос Ҳожибнинг «Қутадғу билиг» асарида «апа оғланы» сўз бирикмасига кўп дуч кела­миз, бу ибора «одам боласи», «бани одам» маъносига эга: «апа оғланы көрсә арқыш саны», – маъноси: «одам боласини кўрсанг, карвон сана (ҳисобла)». Яъни, ушбу ўринда «апа» – «одам, энг қадимги аждод, Одам Ато» маъносида келган.

Telegram

TURON TURKISTON

O'zbekiston va turkiylar jumladan musulmon diyorlardagi barcha holat haqida.

#turkiydunyo #turkiybirlik #turkbirligi #turon #turkiston #turk #turkiylar #turkiytillar  #turkdunyosi
Turkiy tillarda chaqaloq atamasi.
https://t.me/turonturkiston

Madaminbek. Qonli gullar vodiysi

Zokirxon Musayev:

Baxtiyor Abdugʻafurning “Madaminbek” romanini oʻqib chiqdim. Biz shu kungacha faqat “bosmachi” deb tanigan insonlar haqida fikrim keskin oʻzgardi. Kitobni oʻqiganlarda ham oʻzgarishi aniq. Vatan uchun oʻttizga bormay shahid ketgan bobolarimiz oʻtganini bilib gʻalati boʻldim, hayajonga tushdim. Shoir, qori, madrasani bitirgan mulla yigitlar xalqining qirilishini koʻrib yoppasiga qurollanadi, ilmli-bilimli qoʻrboshi yigitlarga boʻysunib, jang qiladi. Asar haqida koʻp yoza olmayman, uni faqat oʻqish va undagi hayotda yashash kerak! Asarni oʻqimaganlar boʻlsa tavsiya qilaman.

Oʻzim sobiq harbiyman, podpolkovnik unvonida nafaqaga chiqqanman. Shunday asarlar kerak bizga, yigitlarga ayniqsa. Vatanni sevishni oʻrganmoqchi boʻlsangiz, bu sevgini his qilmoqchi boʻlsangiz “Madaminbek” romanini oʻqishingiz kerak.
#Kitob_tavsiyasi.  ?Heshtegga bosib, boshqa tavsiyalarni körishingiz mumkin.
https://t.me/turonturkiston

#AmirTemur #amirtemur #Temur

Turklikni ulug‘lash uchun yasha,  turkka qilich ko‘targan qo‘lni uz.
Amir Temur.
https://t.me/turonturkiston

Numan Kurtulmush: turkiylar dunyo tinchligining kafolatidir

Turkiya Buyuk Millat Majlisi spikeri Numan Kurtulmush Qozogʻistonga tashrifi chogʻida turk dunyosining kuchayishi tashvishga sabab boʻlmasligi kerakligini taʼkidladi.

“Turk dunyosining kuchayib borayotganidan hech kim tashvishlanmasin va oʻzini noqulay his qilmasin. Bu mintaqada asrlar davomida turli etnik va milliy guruhlar bilan tinch-totuv yashab kelayotgan turkiy jamoalar dunyo tinchligining kafolatidir”, - dedi Kurtulmush.
#turkiydunyo #turkiybirlik #turkbirligi #turon #turkiston #turk #turkiylar #turkiytillar  #turkdunyosi #turkiya
https://t.me/turonturkiston

#Kitob_tavsiyasi.  ?Heshtegga bosib, boshqa tavsiyalarni körishingiz mumkin.
#қизилтеррор #қирғин #қатағон #қатағонқурбонлари #геноцид #қатлиом #қатл
https://t.me/turonturkiston