🔊فایل صوتی

ترجمه فارسی کتاب «قمارباز».
نویسنده: فئودور داستایوفسکی.

@sokhanranihaa
🆔 @sayehsokhan

🔴دوستی یک رابطه متقارن نیست

✍ مصطفی ملکیان

🔹ما فکر می‌کنیم دوست داشتن، یک رابطه متقارن منطقی است. یعنی اگر «الف»، «ب» را دوست دارد، «ب» هم «الف» را دوست دارد. در صورتی که دوست داشتن رابطه نامتقارن است.

رابطه متقارن رابطه‌ای است که اگر آن رابطه را «الف» با «ب» داشته باشد، «ب» هم با «الف» دارد مثلاً اگر خانه من به خانه شما نزدیک باشد، حتماً خانه شما هم به خانه من نزدیک است.
نزدیک بودن و دور بودن یک رابطه متقارن است. اما اگر شما پدر کسی باشید، آن شخص پدر شما نیست. چون پدر بودن، رابطه نامتقارن است.

خیلی‌ها گمان می‌کنند دوستی، یک رابطه متقارن است و اگر من شما را دوست دارم، شما هم حتماً من را دوست دارید. آن‌وقت از شما انتظار دارم با من معامله کسی را که دوستش دارید، انجام دهید. اما این‌طور نیست. سلبریتی دوست‌داران زیادی دارد، اما به این معنی نیست که خودش هم همه آن‌ها را دوست دارد. بنابراین نباید توقع داشته باشم انتظاری که یک سلبریتی نسبت به کسانی که دوستشان دارد برآورده می‌کند، نسبت به من هم که او را دوست دارم و او لزوماً من را دوست ندارد، برآورده کند. به تعبیر دیگر رابطه سلبریتی با پیروانش، در اغلب موارد یک‌سویه و یک‌طرفه است. ما فکر می‌کنیم این رابطه متقارن است، پس می‌گوییم من او را دوست دارم اما چرا او به روابط دوستانه‌اش توجه نمی‌کند؟ چرا چیزهایی که با دوستانش در میان می‌گذارد با من در میان نمی‌گذارد؟

🔅مصاحبه استاد ملکیان با ماهنامه حق ملت

@mostafamalekian

🆔 @sayehsokhan

‍ نشستِ نقد و بررسیِ کتابِ «تاریخ فلسفه‌ی اخلاق»#استاد_مصطفی_ملکیان ۱۲ اسفند ۱۴۰۲، مرکز فرهنگی شهرکتاب@MalekianMedia
@Bookcitycc

🎙#فایل_صوتی را در اینجا بشنوید: ⬇️****

Telegram

attach 📎

▪️نظامی گنجوی ۷۶

▪️#لیلی_و_مجنون
▫️#قسمت_ششم
[دلسیر نگشتی از ملامت؟]

خوانش و شرح: محمدرضا طاهری

@nezamikhani

🆔 @sayehsokhan

✍️ مصطفی ملکیان

🖊 بیداری در شب

🔹خيلي به بيدارماندن در دل شب توصيه شده است. لغت «تهجد» به معنای عبادت در شب نيست، بلكه به معناي بيدار ماندن در شب است. نمي‌خواهم بگويم كه نبايد نماز شب خواند، بلكه مي‌گويم قرآن مي‌فرمايد: «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً . 79/اسراء »، يك تكه‌اي از شب را بيدار باشيد. اگر نماز شب هم نمي‌خوانيد، تكه‌اي از شب را بيدار باشيد و در كار و بار عالم و خود تأمل و تفكر كنيد. اما متأسفانه ما چنين نمي‌كنيم و يا كم مي‌كنيم.

🔹به تعبير خليل جبران علي‌(ع) شبها با خدا مسامره داشت و در گوش خدا نجوا مي‌كرد (مسامره به معناي نجواي عاشق و معشوق در گوش يكديگر در دل شب است. سَمَر به معناي واقعه شبانه، يا قصه شب است). انسان بايد در دل شب بيدار باشد.

🔹وقتي من بچه هشت ساله بودم، مرحوم الهي قمشه‌اي كه با پدر من پسرعموي هم بودند، شب‌زنده‌داري‌هاي خيلي عالي داشتند. پدر من از بچگي به من مي‌گفتند كه پهلوي آقاي الهي قمشه‌اي بخواب تا ببيني كه ايشان شبها چه مي‌كنند. من نمي‌فهميدم كه ايشان شبها چه مي‌كنند، به چه معناست. يادم مي‌آيد كه ايشان شبها بيدار مي‌شدند و مطالعه مي‌كردند و پدرم مرا تشويق براي مطالعه تابستانها مي‌كرد. ايشان به شهر ما آمدند. ما باغ فراوان داشتيم. چند شبي ايشان را به باغ دعوت كرده بوديم. پدرم نمي‌گذاشتند ما در باغ بمانيم. ما بچه‌ها بايد برمي‌گشتيم.

🔹 يك شب من گفتم كه مي‌خواهم امشب اينجا بمانم تا ببينم، ايشان چه كار مي‌كنند. اولين بار بود كه پهلوي ايشان خوابيدم. خوابم نمي‌برد تا ببينم ايشان چه مي‌كنند. يك بار ديدم ايشان بلند شدند و وضو گرفتند و در تاريكي نشستند. ابتدا به نظرم آمد كه ايشان شعر مي‌خواندند. صداي ايشان پايين بود و به نظر آهنگين مي‌آمد. بعد آهسته آهسته صداي ايشان بلندتر شد و شروع كردند با صداي خيلي بلند گريه كردن (ايشان عادتشان بود و نمي‌توانستند با صداي كوتاه بگريند).

🔹به نظر من رسيد كه ايشان دو ساعت لاينقطع با صداي بلند گريه مي‌كردند. من آن شب فهميدم كه پدرم چه چيزي را مي‌گويند بايد ياد بگيرم. بعد ايشان نماز خواندند و عبادت كردند. فردا صبح من در گوشه‌اي وقتي ديگران متفرق بودند، گفتم آقاي الهي. گفتند، بله. گفتم، شما ديشب زياد نخوابيديد. گفتند، چرا خوابيدم. گفتم، آخر من بيدار بودم. گفتند، عجب تو بيدار بودي؟ گفتم، بله. گفتند، چرا بيدار بودي؟ گفتم، پدرم گفته بودند كه ببينم شما چگونه شبها را مي‌گذرانيد.

🔹ايشان به من گفتند،  فلان كس (ابن عم) مي‌گفت، هر شب كه آدم تا صبح بخوابد، صبح مثل يك گاو بلند مي‌شود. ما مي‌خواهيم كه مثل گاو از خواب بيدار نشويم. من خيلي تعجب كردم كه يعني چه ايشان چنين مي‌گويند. بعد ايشان گفتند، در زندگي حيوانات دقت كن، حيوانات روزها را تا غروب به دنبال معيشت خود مي‌روند. تفاوت انسان و حيوان فقط در شب معلوم مي‌شود. در روز معلوم نمي‌شود. شب حيوانها مي‌خوابند، اما انسانها در دل شب بيدار مي‌مانند. اين جمله درمن خيلي نافذ افتاد.

🔹البته من خيلي هم موفق نيستم، اما واقعاً به نظرم مي‌رسد كه آدم بايد ولو نيم ساعت، ولو نماز هم نخواند، ولو دعاي مرسوم و متداول را هم نخواند، در شب بيدار بماند. ممكن است حال شما اقتضا نكند نماز بخوانيد. مثلاً ممكن است كسل باشيد و نماز نخوانيد، اما بيدار بودن در دل شب (نفس تهجد) بسيار مفيد است. آدم مي‌تواند در گذشته‌اش فكر كند. مي‌تواند از حوادث عبرت بگيرد و نقاط ضعف و نقاط قوت زندگي خود را بيابد و براي آن برنامه‌ريزي كند. آدم مي‌تواند در پوست ديگران فرو برود و بفهمد كه آنها هم آنقدر كه من گمان مي‌كردم، بد نيستند.

🔹خيلي وقتها آدم در شب فكر مي‌كند كه اين داوري كه من مي‌كنم و يا اين سخني كه امروز گفتم درست نيست، يا در اين نزاعي كه فلان كس با من دارد، خيلي هم مقصر نيست. آدم در شب مي‌تواند در پوست ديگران فرو برود. اگر چنين كند، مي‌يابد كه نبايد از ديگران انتظار نابجا داشته باشد. اين شب‌بيداريها دو كار با آدم مي‌كند، كار اول آن است كه توقع آدمي از خودش بالا مي‌رود و كار دوم آن است كه توقع آدمي از ديگران پايين مي‌آيد. مشكل عمده ما آن است كه توقعمان از خودمان پايين است و از ديگران بالا.

شنيدم كه داناي مرشد شهاب
دو اندرز فرمود بر روي آب
يكي آنكه در نفس خوشبين مباش
دگر آنكه در غير بدبين مباش

🌂درسگفتار پاسخ به یک سؤال ،دهه 70

@mostafamalekian

🆔 @sayehsokhan

▪️نظامی گنجوی ۷۲

▪️#لیلی_و_مجنون
▫️#قسمت_دوم
[مجنون مجنون ز پیش و از پس]

خوانش و شرح: محمدرضا طاهری
@nezamikhani

🆔 @sayehsokhan